Monday, November 7, 2011

Indian Citizen can see any of Government Employee's ACR

Disclosure of Other Employee's ACR is permitted under RTI / CIC Decision



It is not confidential and right of Citizen's to ask any officer's / Government Servent / Public Employee


Citizens/ Employee of an organization can see other officer/employee's ACR (Annual Confidentail Report)

See Decision : http://www.rti.india.gov.in/cic_decisions/CIC_SG_A_2011_002016_15380_M_69526.pdf
----------------------------------------------
CENTRAL INFORMATION COMMISSION


Club Building (Near Post Office)

Old JNU Campus, New Delhi - 110067

Tel: +91-11-26161796

Decision No. CIC/SG/A/2011/002016/15380

Appeal No. CIC/SG/A/2011/002016

Relevant facts emerging from the Appeal:

Appellant : Dr. Ashok Kumar, Scientist D

Division of Genetics and Tree,

Propagation Forest Research Institute,

Dehradun - 248195

Respondent : Dr. Devendra Kumar,

Public Information Officer & Scientist,

Ministry of Environment and Forests.

Indian Council of Forestry Research and Education,

New Forest, Dehradun – 248006,

Uttarakhand

RTI application filed on : 12/05/2010

PIO replied on : 17/06/2011

First Appeal filed on : 10/06/2011

First Appellate Authority order of : 08/07/2011

Second Appeal received on : 23/07/2011

Information sought:

“Information regarding adverse remarks against appellant in APAR 2099-2011. A remark was made

that the appellant had ‘failed to control the unlawful involvement of PLO Dr. Paramjit Singh…’

1. Information pertaining to this incidence particularly on

i. Copy of information / complaint by and individual or group of individuals.

ii. Copy of the letter /l note sheet pertaining to composition of any enquiry committee.

iii. Copy of charge-sheets or other procedural steps undertaken as per governmental rules.

iv. Copy of FIR launched.

v. Copies of all other related letters / communication / note – sheets.

vi. Copy of the document issued by competent authorities on punishment to Dr. Pramjit Singh

2. Was an adverse entry made in ACR OF Head, Extension Division, FRI, Dehradun or any other

controlling officer to whom Dr. Sing was directly, reporting for not controlled his unlawful in

evolvement in womanizing at Scientist Hostel on 23.10.2009?

i. If yes supply the copy of ACR of the then HoD of Extension Division and other controlling

officer.

ii. If not, motive thereby for not making adverse entries an the ACR of controlling officers.

3. Was there any complaint(s) for such unlawful involvements in past also against PLO, if yes supply

copies of the same on,

i. Complaint (s) and action taken against PIO during that time.

ii. Proof of adverse entry was made in the ACR of the then Watch and Ward officers.

iii. Proof of adverse entry was made in the ACR of his controlling officers.

Page 1 of 4

4. Supply copy of rules that define/ indicate Watch and Ward Officer’s responsibility to (a) control

PLO and Wardens of Hostels and (b) check the activities carried out in rooms of Scientist Hostel

and guest house.

5. Supply copy of the complaints of sexual harassments received in headquarters of ICFRE and FP---

January 2005 onwards and the action taken on each complaint and their reflections in the ACRs/---

6. Kindly provide the copies of ACRs/ APARs for, following Scientists for the years 2007-08, 2008-09

and 2009-10.

i. Dr. H S Ginwal, Scientist E and Head, G&TP Division FRI, Dehradun.

ii. Dr. Santan Barthwal, Scientist, G&TP Division FRI Dehradun.

iii. Ms Parveen, Scientist, G&TP Division FRI Dehardun.

iv. Dr. Rajiv Pandey, FRI/ ICPRE, Dehradun (Watch and Ward Officer upto Oct.2008.

v. Dr. Ajay Thakur, Scientist Botany Division FRI Dehradun (attended XII WFC, Argentina).

vi. Dr. Madhumita Ghosh, Scientist, IPGTB, Coimbatore (attended XII WFC, Argentina).

vii. Dr. B N Diwakar, Scientists, IFP, Ranchi ( aattended XII WFC, A rgentina)”

Reply of Public Information Officer (PIO):

“Information means any material in any form including records documents, memo, e-mails, opinions,

advices, press releases, circulars, orders, logbooks, contract reports, papers, samples, models, data

material held in any electronic form and information relating to any private body which can be

accessed by a public authority under any other law fork the time being in force.

Most of the points on which clarification has been sought are not covered as information under

the Act. As you are working as Scientist ‘D’ in the FRI Dehradun where a public Information officer

( Establishment Watch & Ward and other Administrative matters) is functioning you have to apply to

him for furnishing information on the points related to watch & ward matters. However, our application

is being transferred to the concerned PIO under Sec. 6(3) of the Act for furnishing relevant information

fi any on SL. No. 1,3,4 & 5 of your application. Clarification sought in SL. No. 2 of the application

cannot be termed as information. Hence is not covered under the Act As regard SL. No 6 asking for

copies of ACRs/APARs of some other officers that cannot he supplied being the 3rd party information in

terms of the provision under Sec. 8(j) of the RTI Act 2005.”

Grounds for First Appeal:

The appellant was received an unsatisfactory reply from the PIO.

Order of First Appellate Authority (FAA):

“In this connection it is to inform that the (PIO, ICFRE (hqrs.). Dehradun has already served a reply to

you vide letter dated 17th June 2011. A Copy of the same is enclosed herewith again for ready reference.

The observations made by the CPIO, ICFRE is as per the provisions of RTI Act.”

Grounds for Second Appeal:

Dissatisfied with information provided and order of FAA.

Relevant Facts emerging during Hearing:

The following were present:

Appellant: Mr. Ashok Kumar;

Respondent: Dr. Devendra Kumar, PIO & Scientist via video conference from NIC Studio- Dehradun.

The PIO states that he took over as PIO on September 2011 and has sent information on queries 1 and 5

on 24/10/2011 and 28/10/2011 respectively, which has been received by the Appellant. The PIO has not

provided information on queries 2 and 3 without any adequate reason and claims that he has provided

information on query 4. The Appellant claims that he has not received information on query 4. As

Page 2 of 4

regards query 6, the PIO claims that information about the ACRs/ APARs of other officers cannot be

provided as this is exempt under Section 8(1)(j) of the RTI Act.

Under Section 8 (1) (j) of the RTI Act, information which has been exempted is defined as:

“information which relates to personal information the disclosure of which has no relationship

to any public activity or interest, or which would cause unwarranted invasion of the privacy of

the individual unless the Central Public Information Officer or the State Public Information

Officer or the appellate authority, as the case may be, is satisfied that the larger public interest

justifies the disclosure of such information: …”

To qualify for the exemption under Section 8(1)(j) of the RTI Act, the information must satisfy the

following criteria:

1. It must be personal information: Words in a law should normally be given the meaning given in

common language. In common language, we would ascribe the adjective 'personal' to an attribute

which applies to an individual and not to an institution or a Corporate. Therefore, it flows that

'personal' cannot be related to institutions, organisations or corporates. Hence Section 8(1)(j) of the

RTI Act cannot be applied when the information concerns institutions, organisations or corporates.

2. The phrase 'disclosure of which has no relationship to any public activity or interest' means that

the information must have been given in the course of a public activity. Various public authorities in

performing their functions routinely ask for 'personal' information from citizens, and this is clearly a

public activity. Public activities would typically include situations wherein a person applies for a job,

or gives information about himself to a public authority as an employee, or asks for a permission,

licence or authorisation, or provides information in discharge of a statutory obligation.

3. The disclosure of the information would lead to unwarranted invasion of the privacy of the

individual. The State has no right to invade the privacy of an individual. There are some

extraordinary situations where the State may be allowed to invade the privacy of a citizen. In those

circumstances special provisions of the law apply usually with certain safeguards. Therefore where

the State routinely obtains information from citizens, this information is in relationship to a public

activity and will not be an intrusion on privacy.

Certain human rights such as liberty, freedom of expression or right to life are universal and therefore

would apply uniformly to all human beings worldwide. However, the concept of 'privacy' is a cultural

notion, related to social norms, and different societies would look at these differently. Therefore

referring to the Data Protection Act, 1988 of U. K. or the laws of other countries to define ‘privacy’

cannot be considered a valid exercise to constrain the citizen’s fundamental right to information in India.

Parliament has not codified the right to privacy so far, hence, in balancing the right to information of

citizens and the individual's right to privacy, the citizen's right to information would be given greater

weightage.

In the instant case, there is no doubt that the information sought is “personal” information inasmuch as it

is the Annual Confidential Report of a government officer. The ACR is a report that evaluates the work

and performance of a public servant. The public authority concerned, must necessarily have this

information so to make an assessment of its officers’ performance. The ACR, containing certain

information about the officer is disclosed by the officer to the public authority and such report is

prepared by the public authority. This is necessarily done in the course of a public activity. Disclosure of

such information cannot be construed as unwarranted invasion of privacy of the officer concerned as it

concerns issues raised in the exercise of his public activity as a public servant. Moreover, a public

Page 3 of 4

servant is accountable to the public and therefore, every citizen has the right to obtain information that

may assess his credibility, integrity and performance.

It is pertinent to mention that the Supreme Court of India in Union of India v. ADR in Appeal (Civil) 178

of 2001 and W. P. (Civil) 294 of 2001 decided on 02/05/2002, observed that persons who aspire to be

public servants by getting elected have to declare inter alia their property details, any conviction/

acquittal of criminal charges, etc. It follows that persons who are already public servants cannot claim

exemptions from disclosure of charges against them or details of their assets. Given our dismal record of

misgovernance and rampant corruption which colludes to deny citizens’ their essential rights and

dignity, it is imperative for achieving the goal of democracy that the citizens’ right to information is

given greater primacy with regard to privacy.

Therefore, disclosure of information such as property details, any conviction/ acquittal of criminal

charges, etc of a public servant, which is routinely collected by the public authority and provided by the

public servants, cannot be construed as an invasion of the privacy of an individual and must be provided

an applicant under the RTI Act. Similarly, citizens have a right to know about the strengths and

weaknesses as well as performance evaluation of all public servants. The government is elected by the

citizens of India and it is the duty of such government through its officers to protect the rights of the

citizens. The salary of such government officers is also paid from the public exchequer. For these

reasons, every citizen has the right to know and obtain information about the performance of every

public servant or government officer to ascertain whether the duties entrusted to such public servant or

government officer are being carried out.

It would not be out of place to mention that the terminology “Annual Confidential Report” has been

used since the British times when ‘secrecy’ was the guiding notion for the government and

consequently, the work done by the latter was not for the citizens’ perusal and kept confidential. This

was evidenced by the enactment of the Official Secrets Act, 1923. Over the years, this trend has

undergone a drastic change inasmuch as the Indian judiciary recognised the citizen’s right to have access

to information under the control of government entities in order to bring about transparency and

accountability in the functioning of every government department. This was given a statutory ratification

by way of the Right to Information Act, 2005, which recognised the citizen’s fundamental right to

information. The RTI Act endeavours to do away with the notion of ‘secrecy’ which was prevalent in

the British era and carried forwarded thereafter inasmuch as Section 22 of the RTI Act specifically

provides that the RTI Act shall override the Official Secrets Act, 1923 irrespective of any inconsistency

contained in the latter. In view of the foregoing arguments this Commission holds that performance

appraisals,- known as annual confidential reports since the days of British Raj,- are not covered by

Section 8(1)(j) of the RTI Act and disclosure of these cannot be construed as invasion on the privacy of

an individual.

Decision:

The Appeal is allowed. The PIO is directed to provide the information on queries 2, 3, 4 and 6 to the

Appellant before 20 November 2011.

This decision is announced in open chamber.

Notice of this decision be given free of cost to the parties.

Any information in compliance with this Order will be provided free of cost as per Section 7(6) of RTI Act.

Shailesh Gandhi

Information Commissioner

31 October 2011

(In any correspondence on this decision, mention the complete decision number.)(SU)

Page 4 of 4
 

 

Indian Citizen can see any of Government Employee's ACR

Disclosure of Other Employee's ACR is permitted under RTI / CIC Decision


It is not confidential and right of Citizen's to ask any officer's / Government Servent / Public Employee

Citizens/ Employee of an organization can see other officer/employee's ACR (Annual Confidentail Report)

See Link : http://www.rti.india.gov.in/cic_decisions/CIC_SM_A_2011_000713_SG_14793_M_67163.pdf
----------------------------------------------------------------------
CENTRAL INFORMATION COMMISSION


Club Building (Near Post Office)

Old JNU Campus, New Delhi - 110067

Tel: +91-11-26161796

Decision No. CIC/SM/A/2011/000713/SG/14793

Appeal No. CIC/SM/A/2011/000713/SG

Relevant facts emerging from the Appeal:

Appellant : Mr. Keshav Gupta

25 A Vivek Vihar

New Sangner Road

Jiapur-302019 (Rajasthan)

Respondent : Mr. Ashok Sharma

PIO & Chief Manager

Oriental Bank of Commerce,

1st Floor, 173-174 G-Block

Sri Ganganagar 335001

RTI application filed on : 25/10/2010

PIO replied on : 12/11/2010

First Appeal : 10/12/2010

First Appellate Authority order on : Not Enclosed

Second Appeal received on : 11/02/2011

Information Sought:

1. Sh. Rakesh Gupta, Manager, Oriental Bank Of Commerce, sent evaluation form of 3 years, with

comments of the reporting manager.

2. Letters sent to the head office along with the recommendations and details of the letters for 3 years.

3. In the loan year, how many officers were classified on the following categories in your State:

(a) Good (b) Very Good

(c) Average (d) Above Average

(e) Provide particulars of the above details.

Reply:

Declined to give information by grounds of S 8(1)(j).

Grounds for the First Appeal/ Complaint:

No information provided by the PIO.

Order of the First Appellate Authority (FAA):

Exemption under 8(1) of RTI, 2005.

Ground of the Second Appeal:

Not satisfied with the response of the first authority as information not provided under section 8(1) of

RTI,2005..

Relevant Facts emerging during Hearing:

The following were present:

Appellant: Mr. Keshav Gupta on video conference from NIC-Jaipur Studio;

Respondent: Mr. Ashok Sharma, PIO & Chief Manager on video conference from NIC-Ganganagar;

The respondent states that the information has not been provided by the then PIO in the belief

that the information was exempt however the PIO has realizes his mistake and sent the information to

the Appellant 21/09/2011 by receipt no. Z43724792. The PIO has sent the ACR of the Appellant but

has not sent the ACRs of the other officers which were demanded by him claiming exemption under

Page 1 of 3

Section 8(1)(j) of the RTI Act. This Commission has ruled in its decision

no.CIC/SG/A/2011/000464/12432 of 18 May 2011

Under Section 8 (1) (j) of the RTI Act, information which has been exempted is defined as:

“information which relates to personal information the disclosure of which has no relationship

to any public activity or interest, or which would cause unwarranted invasion of the privacy of

the individual unless the Central Public Information Officer or the State Public Information

Officer or the appellate authority, as the case may be, is satisfied that the larger public interest

justifies the disclosure of such information: …”

To qualify for the exemption under Section 8(1)(j) of the RTI Act, the information must satisfy the

following criteria:

1. It must be personal information: Words in a law should normally be given the meaning given

in common language. In common language, we would ascribe the adjective 'personal' to an

attribute which applies to an individual and not to an institution or a Corporate. Therefore, it flows

that 'personal' cannot be related to institutions, organisations or corporates. Hence Section 8(1)(j)

of the RTI Act cannot be applied when the information concerns institutions, organisations or

corporates.

2. The phrase 'disclosure of which has no relationship to any public activity or interest' means that

the information must have been given in the course of a public activity. Various public authorities

in performing their functions routinely ask for 'personal' information from citizens, and this is

clearly a public activity. Public activities would typically include situations wherein a person

applies for a job, or gives information about himself to a public authority as an employee, or asks

for a permission, licence or authorisation, or provides information in discharge of a statutory

obligation.

3. The disclosure of the information would lead to unwarranted invasion of the privacy of the

individual. The State has no right to invade the privacy of an individual. There are some

extraordinary situations where the State may be allowed to invade the privacy of a citizen. In those

circumstances special provisions of the law apply usually with certain safeguards. Therefore where

the State routinely obtains information from citizens, this information is in relationship to a public

activity and will not be an intrusion on privacy.

Certain human rights such as liberty, freedom of expression or right to life are universal and therefore

would apply uniformly to all human beings worldwide. However, the concept of 'privacy' is a cultural

notion, related to social norms, and different societies would look at these differently. Therefore

referring to the Data Protection Act, 1988 of U. K. or the laws of other countries to define ‘privacy’

cannot be considered a valid exercise to constrain the citizen’s fundamental right to information in

India. Parliament has not codified the right to privacy so far, hence, in balancing the right to

information of citizens and the individual's right to privacy, the citizen's right to information would be

given greater weightage.

In the instant case, there is no doubt that the information sought is “personal” information inasmuch as

it is the Annual Confidential Report of a government officer. The ACR is a report that evaluates the

work and performance of a public servant. The public authority concerned, must necessarily have this

information so to make an assessment of its officers’ performance. The ACR, containing certain

information about the officer is disclosed by the officer to the public authority and such report is

prepared by the public authority. This is necessarily done in the course of a public activity. Disclosure

of such information cannot be construed as unwarranted invasion of privacy of the officer concerned

as it concerns issues raised in the exercise of his public activity as a public servant. Moreover, a public

servant is accountable to the public and therefore, every citizen has the right to obtain information that

may assess his credibility, integrity and performance.

Page 2 of 3

It is pertinent to mention that the Supreme Court of India in Union of India v. ADR in Appeal (Civil)

178 of 2001 and W. P. (Civil) 294 of 2001 decided on 02/05/2002, observed that persons who aspire to

be public servants by getting elected have to declare inter alia their property details, any conviction/

acquittal of criminal charges, etc. It follows that persons who are already public servants cannot claim

exemptions from disclosure of charges against them or details of their assets. Given our dismal record

of misgovernance and rampant corruption which colludes to deny citizens’ their essential rights and

dignity, it is imperative for achieving the goal of democracy that the citizens’ right to information is

given greater primacy with regard to privacy.

Therefore, disclosure of information such as property details, any conviction/ acquittal of criminal

charges, etc of a public servant, which is routinely collected by the public authority and provided by

the public servants, cannot be construed as an invasion of the privacy of an individual and must be

provided an applicant under the RTI Act. Similarly, citizens have a right to know about the strengths

and weaknesses as well as performance evaluation of all public servants. The government is elected by

the citizens of India and it is the duty of such government through its officers to protect the rights of

the citizens. The salary of such government officers is also paid from the public exchequer. For these

reasons, every citizen has the right to know and obtain information about the performance of every

public servant or government officer to ascertain whether the duties entrusted to such public servant or

government officer are being carried out.

It would not be out of place to mention that the terminology “Annual Confidential Report” has been

used since the British times when ‘secrecy’ was the guiding notion for the government and

consequently, the work done by the latter was not for the citizens’ perusal and kept confidential. This

was evidenced by the enactment of the Official Secrets Act, 1923. Over the years, this trend has

undergone a drastic change inasmuch as the Indian judiciary recognised the citizen’s right to have

access to information under the control of government entities in order to bring about transparency and

accountability in the functioning of every government department. This was given a statutory

ratification by way of the Right to Information Act, 2005, which recognised the citizen’s fundamental

right to information. The RTI Act endeavours to do away with the notion of ‘secrecy’ which was

prevalent in the British era and carried forwarded thereafter inasmuch as Section 22 of the RTI Act

specifically provides that the RTI Act shall override the Official Secrets Act, 1923 irrespective of any

inconsistency contained in the latter.

In view of the foregoing arguments this Commission holds that performance appraisals,- known as

annual confidential reports since the days of British Raj,- are not covered by Section 8(1)(j) of the RTI

Act and disclosure of these cannot be construed as invasion on the privacy of an individual.

Decision:

The Appeal is allowed.

The PIO is directed to provide the ACRs of all the officers demanded by the

Appellant before 25 October 2011.

This decision is announced in open chamber.

Notice of this decision be given free of cost to the parties.

Any information in compliance with this Order will be provided free of cost as per Section 7(6) of RTI Act.

Shailesh Gandhi

Information Commissioner

22 September 2011

(In any correspondence on this decision, mention the complete decision number. (BK))

Page 3 of 3
 
 
 
 
 

Disclosure of Other Employee's ACR

Disclosure of Other Employee's ACR is permitted under RTI / CIC Decision

It is not confidential.
Citizens/ Employee of an organization can see other officer/employee's ACR (Annual Confidentail Report)
See link : http://rti.india.gov.in/cic_decisions/CIC_SG_A_2011_000464_12432_M_56475.pdf
-----------------------------
CENTRAL INFORMATION COMMISSION


Club Building (Near Post Office)

Old JNU Campus, New Delhi - 110067

Tel: +91-11-26161796

Decision No. CIC/SG/A/2011/000464/12432

Appeal No. CIC/SG/A/2011/000464

Relevant Facts emerging from the Appeal:

Appellant : Mr. V. R. Sharma

LW Commissioner (C),

Ordinance Factory Board, 10-a,

SK Bose Road, Kolkata-700001 (W.B.)

Respondent : Mr. Prakash Tamrakar

Under Secretary & CPIO;

Ministry of Labour & Employment,

Govt. of India

Shram Shakti Bhavan, Rafi Marg

New Delhi-1l0001

RTI application filed on : 20/10/2010

PIO replied : 18/11/2010

First appeal filed on : 14/12/2010

First Appellate Authority order : 28/01/2011

Second Appeal received on : 18/02/2011

Information sought by the appellant:

ACR of C.L.S officers contains 8 pages only. Certain officers add a large number of pages in their ACR’s

having details of the work they have done during the year. Such additional pages are part of part II of

the ACR’s. Copies of these additional pages are not required. Kindly supply copies of following

documents/ACR’s for the relevant years based on which these officers got promotion to grade III.

Kindly provide all 5 YEARS-ACR’s of the following officers (except additional pages added by them)

sent/forwarded/submitted by the Ministry of Labour to D.PC. for their promotion to grade III of

C.L.S. Please also indicate when DPC WAS HELD FOR PROMOTING THESE OFFICERS TO

GRADE 111-please give dates.

Name of the officers are as follows-

(1) JAG MORAN SHARMA.

(2) DEVEBRATA SINHA.

(3) PRAKASH BENJAMIN.

(4) G.RAMA RAO.

(5) M.P.S.SHIVKUMARSWAMI.

(6) A.A. GILANI.

(7) LALLAN SINGH.

(8) K.D.SAHA.

(9) P.P.SARKAR.

(10) S.NAGRAJ.

(11) G.GOPAL

(l2) BK.SANWARYA.

(13) G.M.KADWAN.

Page 1 of 4

(l4) T.K.RAO.

(15) SHRI NARESH CHANDRA.

(16) B.K.BHISE

(17) SMT.MARY. C. JAIKAR.

Cost of photocopy comes to Rs-16/- per ACR (8 Pages per year X 2)X5 years=Rs 80/- per person. Rs 80

X 17 = 1360/- + Rs 10/- RTI fee Total-Rs 1370/-

IPO of value Rs.1370/- enclosed for supply information by registered post at following address-

V.R.SHARMA,LW Commissioner ( c) ,Section A/LW, 4 Floor,R.No-3,Ayudh Bhavan ,ORDNANCE

FACTORY BOARD,10-A; S.K. BOSE Road.KOLKATA-700001(W.B.)

PIO Replied :

i) Annexed

ii) With regard to supply of copies of the ACRs of the 17 Gr. IV CLS officers on the basis of which

they were promoted to Gr. III, it is mentioned that seeking personal information of other officers

which would cause unwarranted invasion of their privacy and has no relationship to public activity

or interest, can not be supplied u/s 8(1)(J) of the RTI Act, 2005.

Grounds of the First Appeal:

Appellant is not satisfied.

Order of the FAA:

“1. The appellant has now submitted an appeal dated 14/12/2010 (received in this Ministry on 20.12.2010)

under Rule 19(1) of RTI Act, 2005 mentioning that he has not been furnished the required information.

2. I have examined the matter and found that the CPIO has rightly denied the information under section

8(1)(j) of the RTI Act, 2005. The appellant is entitled to get the information regarding the grading of his

ACR but not of the other officers.

3. The appeal is thus disposed off. If the appellant is aggrieved by this order, second appeal against the

decision shall lie within ninety days from the date of this Order, with the Central Information Commission

under Section 19(3) of the RTI Act, 2005.”

Ground of the Second Appeal:

The appellant was not satisfied.

Relevant Facts emerging during Hearing:

The following were present:

Appellant : Mr. V. R. Sharma on video conference from NIC-Kolkata Studio;

Respondent : Mr. Prakash Tamrakar, Under Secretary & CPIO;

The appellant has sought the ACRs of 17 Officers and the PIO has refused to give this information

claiming exemption under Section 8(1)(j) of the RTI Act. The FAA has also upheld the decision of the

PIO.

Under Section 8 (1) (j) of the RTI Act, information which has been exempted is defined as:

“information which relates to personal information the disclosure of which has no relationship to

any public activity or interest, or which would cause unwarranted invasion of the privacy of the

individual unless the Central Public Information Officer or the State Public Information Officer or

the appellate authority, as the case may be, is satisfied that the larger public interest justifies the

disclosure of such information: …”

To qualify for the exemption under Section 8(1)(j) of the RTI Act, the information must satisfy the

following criteria:

Page 2 of 4

1. It must be personal information: Words in a law should normally be given the meaning given in

common language. In common language, we would ascribe the adjective 'personal' to an attribute

which applies to an individual and not to an institution or a Corporate. Therefore, it flows that

'personal' cannot be related to institutions, organisations or corporates. Hence Section 8(1)(j) of the

RTI Act cannot be applied when the information concerns institutions, organisations or corporates.

2. The phrase 'disclosure of which has no relationship to any public activity or interest' means that

the information must have been given in the course of a public activity. Various public authorities in

performing their functions routinely ask for 'personal' information from citizens, and this is clearly a

public activity. Public activities would typically include situations wherein a person applies for a job,

or gives information about himself to a public authority as an employee, or asks for a permission,

licence or authorisation, or provides information in discharge of a statutory obligation.

3. The disclosure of the information would lead to unwarranted invasion of the privacy of the

individual. The State has no right to invade the privacy of an individual. There are some extraordinary

situations where the State may be allowed to invade the privacy of a citizen. In those circumstances

special provisions of the law apply usually with certain safeguards. Therefore where the State

routinely obtains information from citizens, this information is in relationship to a public activity and

will not be an intrusion on privacy.

Certain human rights such as liberty, freedom of expression or right to life are universal and therefore

would apply uniformly to all human beings worldwide. However, the concept of 'privacy' is a cultural

notion, related to social norms, and different societies would look at these differently. Therefore referring

to the Data Protection Act, 1988 of U. K. or the laws of other countries to define ‘privacy’ cannot be

considered a valid exercise to constrain the citizen’s fundamental right to information in India. Parliament

has not codified the right to privacy so far, hence, in balancing the right to information of citizens and the

individual's right to privacy, the citizen's right to information would be given greater weightage.

In the instant case, there is no doubt that the information sought is “personal” information inasmuch as it

is the Annual Confidential Report of a government officer. The ACR is a report that evaluates the work

and performance of a public servant. The public authority concerned, must necessarily have this

information so to make an assessment of its officers’ performance. The ACR, containing certain

information about the officer is disclosed by the officer to the public authority and such report is prepared

by the public authority. This is necessarily done in the course of a public activity. Disclosure of such

information cannot be construed as unwarranted invasion of privacy of the officer concerned as it

concerns issues raised in the exercise of his public activity as a public servant. Moreover, a public servant

is accountable to the public and therefore, every citizen has the right to obtain information that may assess

his credibility, integrity and performance.

It is pertinent to mention that the Supreme Court of India in Union of India v. ADR in Appeal (Civil) 178

of 2001 and W. P. (Civil) 294 of 2001 decided on 02/05/2002, observed that persons who aspire to be

public servants by getting elected have to declare inter alia their property details, any conviction/ acquittal

of criminal charges, etc. It follows that persons who are already public servants cannot claim exemptions

from disclosure of charges against them or details of their assets. Given our dismal record of

misgovernance and rampant corruption which colludes to deny citizens’ their essential rights and dignity,

it is imperative for achieving the goal of democracy that the citizens’ right to information is given greater

primacy with regard to privacy.

Therefore, disclosure of information such as property details, any conviction/ acquittal of criminal

charges, etc of a public servant, which is routinely collected by the public authority and provided by the

public servants, cannot be construed as an invasion of the privacy of an individual and must be provided

an applicant under the RTI Act. Similarly, citizens have a right to know about the strengths and

Page 3 of 4

weaknesses as well as performance evaluation of all public servants. The government is elected by the

citizens of India and it is the duty of such government through its officers to protect the rights of the

citizens. The salary of such government officers is also paid from the public exchequer. For these reasons,

every citizen has the right to know and obtain information about the performance of every public servant

or government officer to ascertain whether the duties entrusted to such public servant or government

officer are being carried out.

It would not be out of place to mention that the terminology “Annual Confidential Report” has been used

since the British times when ‘secrecy’ was the guiding notion for the government and consequently, the

work done by the latter was not for the citizens’ perusal and kept confidential. This was evidenced by the

enactment of the Official Secrets Act, 1923. Over the years, this trend has undergone a drastic change

inasmuch as the Indian judiciary recognised the citizen’s right to have access to information under the

control of government entities in order to bring about transparency and accountability in the functioning

of every government department. This was given a statutory ratification by way of the Right to

Information Act, 2005, which recognised the citizen’s fundamental right to information. The RTI Act

endeavours to do away with the notion of ‘secrecy’ which was prevalent in the British era and carried

forwarded thereafter inasmuch as Section 22 of the RTI Act specifically provides that the RTI Act shall

override the Official Secrets Act, 1923 irrespective of any inconsistency contained in the latter.

In view of the foregoing arguments this Commission holds that performance appraisals,- known as annual

confidential reports since the days of British Raj,- are not covered by Section 8(1)(j) of the RTI Act and

disclosure of these cannot be construed as invasion on the privacy of an individual.

Decision:

The Appeal is allowed.

The PIO is directed to provide the information sought by the Appellant to him

before 10 June 2011.

This decision is announced in open chamber.

Notice of this decision be given free of cost to the parties.

Any information in compliance with this Order will be provided free of cost as per Section 7(6) of RTI Act.

Shailesh Gandhi

Information Commissioner

18 May 2011

(In any correspondence on this decision, mention the complete decision number.) (MC)

Page 4 of 4

Disclosure of ACR information

Disclosure of ACR information

The disclosure of ACRs to the concerned employee cannot, therefore, be denied in the light of decision/directions of the Hon’ble Apex Court, http://rti.india.gov.in/cic_decisions/FB-19022009-01.pdf
------------------------
CENTRAL INFORMATION COMMISSION


2nd Floor, August Kranti Bhavan

Bhikaji Cama Place, New Delhi-110066

(Appeal No. CIC/WB/A/2007/00422 dated 20.4.2007)

Name of the Appellant: Shri P.K. Sarin

Flat No.492, Blok: KG-I

Vikaspuri

New Delhi.

Public Authority: Directorate General of Works

Central Public Works Department (CPWD)

Nirman Bhawan

New Delhi-110 011.

Date of Hearing 10.02.2009

Date of Decision 19.02.2009

Facts of the case:

1. The appellant submitted an RTI application on 7th September, 2006 under Section 6 of the Right to Information Act, 2005 seeking the following information:-

1) Please state the C.R. pertaining to which years considered for clearing Efficiency Bar;

2) Please state the C.R. pertaining to which years considered for the ad hoc promotion from the post of A.E. to the post of EE issued vide No.28/10/2006-EC-I dated 21.4.2006 and also vide No.28/10/2006-EC-I (Voll-II) dated 12.5.2006;

3) What is the minimum criteria (i.e. minimum number of C.R. with grading good) fixed for ad hoc promotion from the post of A.E. to the post of EE issued vide No.28/10/2006-EC-I dated 21.4.2006 and also vide No.28/10/2006-EC-I (Voll-II) dated 12.5.2006;

4) Vacancies of the ad hoc promotion from he post of A.E. to the post of EE issued vide No.28/10/2006-EC-I dated 21.4.2006 and also vide No.28/10/2006-EC-I (Voll-II) dated 12.5.2006 pertains to which period.

1

5) Certified copy of the C.R. of P.K. Sarin from 1st April 2003 to 31srt March, 2004.

2. The Public Information Officer of the CPWD in his letter dated September 22, 2006 informed the applicant that the information concerning item no. 1 will be provided by the office of the CE (PWD-I) and stated that a copy of his RTI application is being sent to that office necessary action. He provided the information covered by Items 2, 3 and 4, but in regard to certified copies of the confidential rolls, the CPIO declined to provide the information stating inter-alia as under:

“This information is of confidential nature as the reports are written and reviewed by various officers on the understanding that the remarks will be kept confidential. According to Rule 8(g) of RTI Act, 2005, such information cannot be disclosed which would endanger the life or physical safety of any person or identify the source of information or assistance given in confidence for law enforcement or security purposes. As such, to keep the confidentiality of the officers who have written/reviewed ACRs, this information cannot be provided.”

3. The applicant appealed against the order of the CPIO before the Appellate Authority of the CPWD. In his appeal petition, the appellant submitted that he is entitled to have the information requested by him under the Right to Information Act and that withholding of information is unjustified and illegal. The appellant accordingly requested the Appellate Authority to direct the CPIO to release the information asked for by him under the Right to Information Act.

4. The First Appellate Authority held and directed the PIO to provide the information covering Item Nos.2 and 3 but in regard to supply of certified copy of Confidential Rolls from April, 2003 to March 2004, he suggested that the advice from the Department of Personnel and Training be obtained and action taken accordingly.

5. Aggrieved with the decision of the First Appellate Authority, the appellant approached this Commission under section 19(3) of the Right to Information Act seeking a direction for providing certified copies of the Confidential Rolls for the

2

period from April 2003 to March 2004. In his Appeal Petition, the appellant stated that since Efficiency Bar has been allowed, there is no reason to deny the information regarding confidential rolls pertaining to the years considered for clearing Efficiency Bar. The appellant also stated that when adverse remarks are conveyed to individual, there should not be any reason to refuse certified copies of the annual confidential reports. The appellant also cited the decision of the Hon’ble Supreme Court of India in Union of India vs. Nirmal Kumar Tiwari decided in the year 1995 in support of his contention.

6. The appeal petition was received on April 20, 2007 and registered. Notices were issued to the CPIO and to the Appellate Authority asking them to appear and present their case on 15th of October 2008. A copy of the notice was also served on the appellant asking him to appear before the Commission with all relevant papers and documents. The appellant was also informed that if he does not wish to attend the hearing, he may file his submission to the Commission in writing.

7. The Single Bench of the commission heard the matter on 15th October, 2008. The Appellant appeared in person. The CPWD was represented by Shri A.P. Singh, Chief Engineer (P&S), and Shri Jagdish Arora, Section Officer. The Appellant made the following submissions:-

(a) that the ACRs for the years for which his ACRs were considered for crossing efficiency bar in 2000 may be furnished to him.

(b) that a copy of his ACR for the year 2003-04 may be furnished to him in support of which he adverted to the Hon’ble Supreme Court ruling in Dev Dutt Vs Union of India & Ors. (2008)8SCC725 wherein it has been laid down that the contents of ACR are to be furnished to the officer reported upon.

8. As regards point at (a) above, on the basis of office records, Shri A.P. Singh stated that the relevant records have been weeded out due to which this information cannot be furnished to the applicant.

3

9. As regards point (b) above, Shri Singh submitted that CPWD had made a reference to DoPT seeking instructions regarding disclosure of ACRs to the officer reported upon whereupon DoPT had issued an Office Memorandum dated 21/09/2007. He also furnished a copy of the said Memorandum to the Commission which was taken on record. Perusal of the memorandum indicates that discretion has been left with the public authority to disclose or not to disclose ACRs to an employee depending upon as to whether the public interest in disclosure outweighs the harm to the protected interest. As regards the Supreme Court ruling referred to above, Shri Singh submitted that CPWD had made a fresh reference to DoPT whereupon the DoPT had reiterated their earlier instructions.

10. The Single Bench took note of the fact that at present only adverse entries are being communicated to the Government employees as per extant rules. The Commission also took note of the decision of its Division Bench in CIC/AT/A/2006/00069 which has held that confidentiality of the ACRs serves a larger purpose which outstrips the arguments for its disclosure. However, in view of the decision of the Hon’ble Supreme Court in “Dev Dutt Vs. Union of India & ors.” - (2008)8SCC725. the Single Bench of the this Commission decided to refer the matter to the Chief Information Commissioner for constitution of a Full Bench of the Commission to hear and decide the issue of disclosure of ACRs in view of the changed circumstances.

11. The Full Bench heard the matter on 10.2.2009. The appellant did not appear and the respondent Public Authority was represented by Shri A.P. Singh, Chief Engineer (P& S).

12. The only question for consideration in this case is as to whether a copy of the ACR of the Appellant for the year 2003-04 can be furnished to him under the RTI Act in view of the above mentioned decision of the Hon’ble Apex Court.

13. During the course of the hearing, it was submitted on behalf of the respondent that the ACRs are confidential by their very nature and that in regard

4

to disclosure of ACRs, they are guided by instructions issued by the DoPT. He submitted that as per OM No.10/20/2006-IR dated 21.9.2007 issued by DoPT, ACR is a confidential document and the Official Secrets Act, 1923 is not completely superseded by the RTI Act. Sub-Section (2) of Section 8 the RTI Act, 2005 gives a discretion to the Public Authority to disclose or not to disclose the ACRs of an officer to himself or to any other applicant. It has further been stated that while a Public Authority decides to disclose the ACRs, it should satisfy itself that the public interest in disclosure of ACR outweighs the harm to the protected interests. He further submitted that the department is of the view that the disclosure of ACRs may endanger the lives/interests of the reporting/reviewing/countersigning officers. The ACRs are, therefore, not being disclosed by the department till now as per Rule 8(1)(g) of the RTI Act, 2005. However, the Hon’ble Supreme Court of India in a recent judgment has stated that grading given in the ACRs of an employee, whatever it is, should be communicated to the employee. Pursuant thereto, the matter was referred to DoP&T for seeking an advice in the matter in the light of judgment of Hon’ble Supreme Court of India. DOP&T has advised that till administrative instructions are issued in this regard, the CPIO may take a decision with regard to disclosure of the ACRs in the light of the RTI Act, 2005 and the decision of the Supreme Court. The Chief Engineer also filed copies of relevant Note-Sheets in support of his submissions.

DECISION AND REASONS:

14. In regard to the disclosure of Annual Confidential Report, it has been our view that what is contained therein is undoubtedly ‘personal information’ about that employee. Accordingly, in `Shri Gopal Kumar Vs. Maj. Gen. Gautam Dutt, DGW, Army HQ’ (Appeal No.CIC/AT/A/2006/00069 dated 13.7.2006), a Division Bench of Commission has held that ACRs are protected from disclosure because arguably such disclosure seriously harm interpersonal relationship in a given organization. Further, the ACR notings represent an interaction based on trust and confidence between the officers

5

involved in initiating, reviewing or accepting the ACRs. These officers could be seriously embarrassed and even compromised if their notings are made public. There are, thus, reasonable grounds to protect all such information through a proper classification under the Official Secrets Act. In this context, it will be appropriate to reproduce the following observations of the Division Bench in its decision in Appeal No.CIC/AT/A/2006/00069:

“In regard to the annual confidential report of any officer, it is in our view that what is contained therein is undoubtedly ‘personal information’ about that employee. The ACRs are protected from disclosure because arguably such disclosure could seriously harm interpersonal relationship in a given organization. Further, the ACR notings represent an interaction based on trust and confidence between the officers involved in initiating, reviewing or accepting the ACRs. These officers could be seriously embarrassed and even compromised if their notings are made public. Thus, there are reasonable grounds to protect all such information through a proper classification under the Official Secrets Act. No public purpose is going to be served by disclosing this information. On the contrary, it may lead to harming public interest in terms of compromising objectivity of assessment which is the core and the substance of the ACR which may result from the uneasiness of the Reporting, reviewing and the accepting officers from the knowledge that there comments were no longer confidential. The ACRs are used by the public authorities for promotions, placement and grading etc of the officers, which are strictly house keeping and man management functions of any organization. A certain amount of confidentiality insulates these actions from competing pressures and thereby promotes objectivity. We, therefore, are of the view that apart from personal information, ACRs of officers and employees need not be disclosed because they do not contribute to any public interest. It is also possible that many officers may not like their assessment by superiors to go into the hands of all and sundry. If the reports are good, these may attract envy and if these are bad, ridicule and derision. Either way it affects the employee as well as the organization he works for. On balance, therefore, confidentiality of this information serves a larger purpose which far out-strips the arguments for its disclosure.”

15. Based on the above decision of the Division Bench, a similar view was taken by this Commission in two other cases, i.e., Appeal No.59/ICPB/2006-C.No.PBA/06/86 (Anil Kumar Vs. Department of Telecommunications) and

6

Appeal No. 83/ICPB/2006 – File No. PBC/06/89 (H.K. Bansal Vs. Ministry of Communications) Both appeals were dismissed. This decision of the Commission has also been followed in several other decisions and the Commission has held that the disclosure of ACR is exempt under Section 8(1)(e) of the Right to Information Act, 2005 unless the Competent Authority is satisfied that a larger public interest warrants disclosure of such information.

16. However, even in the case of Gopal Kumar supra decided by the Division Bench of this Commission, we have recognized that there are forceful arguments for a system of open assessment of employees working for an organization, but that should be as a result of a conscious decision by the organization concerned and must be part of an overall systemic change. Till that happens, it was our view that confidentiality of annual assessment of the employees of an organization should be allowed to be maintained, if that is the norm in that organization.

17. The issue concerning the disclosure of ACR also came up before a Full Bench of this Commission in Appeal No.CIC/AT/A/2008/00027 & 00033 (Ms. J.D. Sahay Vs. Ministry of Finance, Department of Revenue) wherein the appellant has forcefully submitted that in view of the decision of the Hon’ble Supreme Court in Dev Dutt Vs. Union of India, the disclosure of ACR cannot be held to be any more exempted. However in view of the fact that this Bench was already seized with this issue, the Commission did not pass any comment in JD Sahay’s case as to whether there is a need to change the hitherto held view of the Commission in regard to disclosure of ACR.

18. In this connection it would be pertinent to refer to the facts of the Dev Dutt case and the issues decided by the Hon’ble Supreme Court of India. Shri Dev Dutt was an Executive Engineer in the Border Roads Engineering Service, which is governed by the Boarders Road Engineering Service Group ‘A’ Rules. He was promoted as Executive Engineer on 22/02/1998 and was eligible to be considered for promotion to the post of Superintending Engineer on completion

7

of 5 years in the grade of Executive Engineer, which he completed on 21/02/1993. Accordingly, his name was included in the list of candidates eligible for promotion. The Departmental Promotion Committee held its meeting on 16/12/1994. Shri Dev Dutt was not held to be eligible for promotion but his juniors were selected and promoted to the rank of Superintending Engineer. The reason for this was that the benchmark grade for the Superintending Engineer was ‘Very Good’ for the last five years before the DPC but Shri Dev Dutt had only ‘Good’ entry for the year 1993-94, due to which he was not considered for promotion. Even though ‘Good’ entry for the year 1993-94 was not an adverse entry but the effect of this entry was that promotion was denied to Shri Dev Dutt. It is in this context that the Supreme Court has observed as follows:-

“Thus, in this situation, the ‘Good’ entry, in fact, is an adverse entry because it eliminates the candidate from being considered for promotion. Thus, nomenclature is not relevant; it is the effect which the entry is having which determines whether it is an adverse entry or not. It is, thus, the rigours of the entry which is important, not the phraseology. The grant of ‘Good’ entry is of no satisfaction to the incumbent; it, in fact, makes him ineligible for promotion or has adverse effect on his chances.”

19. The Supreme Court has further observed in the judgment as follows:-

“14. In our opinion, every entry1 (and not merely a poor or adverse entry) relating to an employee under the State or an instrumentality of the State, whether in civil, judicial, police or other service (except the military) must be communicated to him, within a reasonable period, and it makes no difference whether there is a benchmark or not. Even if there is no benchmark, non-communication of an entry may adversely affect the employee’ s chances of promotion (or getting some other benefit), because when comparative merit is being considered for promotion (or some other benefit), a person having a ‘good’ or ‘average’ or ‘fair’ entry certainly has less chances of being selected than a person having a ‘very good’ or ‘outstanding’ entry.

15. In most services, there is a gradation of entries, which is usually as follows:

(i) Outstanding

1 Emphasis added by us 8

(ii) Very good

(iii) Good

(iv) Average

(v) Fair

(vi) Poor

A person getting any of the entries at items (ii) to (vi) should be communicated the entry so that he has an opportunity of making a representation praying for its upgradation, and such a representation must be decided fairly and within a reasonable period by the concerned authority.

16. If we hold that only ‘poor’ entry is to be communicated, the consequences may be that persons getting ‘fair’, ‘average’, ‘good’ or ‘very good’ entries will not be able to represent for its upgradation, and this may subsequently adversely affect their chances or promotion (or get some other benefit).”

20. The Supreme Court in this decision held that its earlier decision in U.P. Jal NIgam Vs. Prabhat Chandra AIR1996SC1661 and Union of India Vs. S.K. Goel AIR2007 SC 1199 cannot prevail over the seven Judges Bench decision of the Supreme Court in Menaka Gandhi Vs. UOI & Anr, AIR 1978 SC 597, in which it was held that arbitrariness violates Article 14 of the Constitution. The court further held that fairness and transparency in public administration requires that all entries whether poor, fair, average, good or very good in the ACR whether in civil, judicial, police or any other State service except military must be communicated to him within a reasonable period so that he can make a representation for its upgradation. The Apex Court held that in their opinion this is the correct legal position even though there may be no Rule/G.O. requiring communication of the entry, or even if there is a Rule/G.O. prohibiting it, because the principle of non-arbitrariness in State action as envisaged by Article 14 of the Constitution in our opinion requires such communication. Article 14 will override all rules or government orders.

21. In JD Sahay’s case we have held that the object of RTI Act is to bring transparency and accountability in the working of Public Authorities. The RTI Act confers a right on the citizen to access information held by a Public Authority and every Public Authority is obliged to facilitate this right. ACRs do contain an

9

objective assessment of an officer and non-communication of the same has been held to be arbitrary by the Court and as such violative of Article 14 of the Constitution of India.

22. In the case in hand, the Appellant appears to have been denied promotion from Assistant Engineer to the rank of Executive Engineer based on the entry made in his ACR for the relevant period. Prima- facie the facts of this case appear to be similar with that of the case of Dev Dutt. In both the cases, civil consequences have ensued as a result of non-communication of ACR. But it is not for us to pass a decision in regard thereto, as it is for the concerned public authority to take the view and act in accordance with the law laid down by the Hon’ble court. This Commission is only concerned to determine as to whether the ACRs are liable to be disclosed under the Right to Information Act in the context of the recent decision of the Apex Court.

23. In this case, notices were not issued to the Department of Personnel and Training and the Cabinet Secretariat and as such they did not appear. However, both the Cabinet Secretariat and the Department of Personnel and Training were asked to appear and make written submissions before the full bench of this commission in J D Sahay’s case. The Cabinet Secretariat did not appear but in their letter dated 23rd of June 2008, they submitted as follows:

“the question of disclosure/communication of ACRs, comes under the purview of the Official Secret Act,1923, read with section 8(2) RTI Act, 2005. The question of taking a policy decision in this matter comes under the purview of the Department of Personnel and Training as per the Government of India (Allocation of Business) Rules, 1961. The Cabinet Secretariat has no direct role to play in this regard. In view of this, it is considered that there is no need to file a return submission before the CIC on behalf of Cabinet Secretariat.”

The Department of Personnel and Training, on the other hand, did not file any written submissions. However, Ms. Anuradha S. Chagti, Deputy Secretary, DoPT attended the hearing on 5.9. 2008. The respondent Public Authority in this case has submitted before us a copy of the note-sheet that contains the opinion

10

of the DoPT as regards disclosure of ACRs. The opinion issued vide DoPT I.D. No.21011/1/2008-Estt(A) dated 26.8.2008 reads as under:

“2. In regard to the disclosure of ACR entries which are adverse, this Department has not issued any instructions after the Supreme Court judgment in Dev Dutt Vs. UOI (Civil Appeal No.7631/2002). After careful analysis of the import of the judgment, the Government have decided to file a Review petition in the Supreme Court in the case.

3. As regards point (b) para 5 of the AM’s note, the IR Seciton, which is the nodal Section for RTI Act, has advised that till the time administrative instructions are issued, the CPIO may take a decision with regard to the disclosure of the ACRs in light of the provisions of RTI Act, 2005 and the decision of the Supreme Court.2

Sd/- (Suneel K. Arora)

Under Secretary(E)”

24. The Hon’ble Supreme Court of India in Dev Dutt’s case supra has clearly laid down that they are developing the principles of natural justice by holding that fairness and transparency in public administration requires that all entries (whether poor, fair, average, good or very good) in the ACR of a public servant, whether in civil, judicial, police or any other State service (except the Military), must be communicated to him within a reasonable period so that he can make a representation for its upgradation. The Hon’ble Court has further declared that that these directions will not apply to Military officers but they will apply to employees of statutory authorities, public sector corporations and other instrumentalities of the State (in addition to Government servant) (Para 39, 41)

25. The aforesaid Supreme Court decision relates to communication of entries made in the ACRs, more particularly, the grade assigned to an employee (whether poor, fair, average, good or very good). This still leaves the issue as to whether copies of the ACRs (whether photostat or certified) could be issued to an employee under the Right to Information Act. The Hon’ble Apex Court has stated that the communication of the entries to a public servant must enable him to

2 Emphasis ours 11

make a representation against the entry to the concerned authority. Mere communication of an assigned grade will naturally not enable him to exercise his right of making a representation in an effective manner. The Hon’ble Court has further held that “all this would be conducive to fairness and transparency in public administration, and would result in fairness to public servants”.

26. The objective of the Right to Information Act is also to bring transparency and accountability in the working of all Public Authorities. The disclosure of ACRs to the concerned employee cannot, therefore, be denied in the light of decision/directions of the Hon’ble Apex Court, in which in developing the principle of natural justice that Hon’ble Court has ruled that "The concept of natural justice has undergone a great deal of change in recent years. In the past it was thought that it included just two rules, namely (1) no one shall be a judge in his own cause (Nemo debet csse judex propria causa), and (2) no decision shall be given against a party without affording him a reasonable hearing (audi alteram partem). Very soon thereafter a third rule was envisaged and that is that quasi-judicial enquiries must be held in good faith, without bias and not arbitrarily or unreasonably. But in the course of years many more subsidiary rules came to be added to the rules of natural justice.” This does not however imply that it will necessarily be desirable to provide either a photocopy or a certified copy of the ACRs to a public servant. Similarly, one cannot seek an Annual Confidential Report of some one else as a matter of right. Such disclosure would be permissible only when the larger public interest so warrants.

27. In view of the above, the respondent Public Authority is directed to communicate the entries in the ACRs to the appellant for the period asked for by him in his RTI application within a period of 10 working days from the date of receipt of this Decision Notice.

The appeal petition is thus allowed in part and stands disposed of accordingly.

12

Reserved in the hearing, announced on this the 19th day of February, 2009. Notice of this decision be given free of cost to the parties.

(Dr.O.P. Kejariwal) (ML Sharma)

Information Commissioner Information Commissioner

(Wajahat Habibullah)

Chief Information Commissioner

Authenticated true copy. Additional copies of orders shall be supplied against application and payment of the charges, prescribed under the Act, to the CPIO of this Commission.

(L.C. Singhi)

Registrar

13

Disclosing of ACR and other relevant information

A Good Decision by CIC (CENTRAL INFORMATION COMMISSION) to make available copy of ACRs, Dispatche details/ Receiving Details etc.


See decision link : http://rti.india.gov.in/cic_decisions/CIC_SS_A_2011_000494_M_67501.pdf



Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS


CENTRAL INFORMATION COMMISSION

D- Wing, 2nd Floor,

August Kranti Bhavan, Bhikaji Cama Place,

New Delhi - 110066

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494

PARTIES TO THE CASE:

(Through Video Conferencing)

Appellant : Smt. Neera Malhotra

Respondent : Assistant Director General of Shipping, Government of

India, Ministry of Shipping, Directorate General of

Shipping, Mumbai

Date of Decision : 27.09.2011

BACKGROUND OF THE CASE:

1. The present hearing was scheduled before the Commission on 07/07/2011 at

1145 hours and was heard via Video Conferencing. The Appellant, Smt.

Neera Malhotra was present in person at the NIC Centre, Pune and the

Respondent represented by Shri Deepak Shetty, Joint Director & FAA,

Directorate General of Shipping, Mumbai and Shri S.G. Bhandare, the

1

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

Assistant DG of Shipping & CPIO, Directorate General of Shipping,

Mumbai were present at the NIC Centre, Mumbai.

2. The brief facts of the case are as follows. The Appellant vide her RTI

Application dated 29/02/2010 had sought information in respect of her

Annual Confidential Report (ACR) for the period April 2005 to December

2005. We shall address each Question of the RTI Application at length later

in this decision notice but for the time being, it is sufficient to state that Shri

S.G. Bhandare, the Assistant DG of Shipping & CPIO, Directorate General

of Shipping, Mumbai disposed off the Appellant’s RTI Application vide his

Order dated 23/03/2010. Vide the same Order of the CPIO, only a copy of

communication DO.No.DG/5/06 dated 5/9.04.2006 addressed to Shri H.

Tulsyan, Chief Commissioner of Income Tax, Mumbai forwarding the

Appellant’s ACR was provided to the Appellant. Information on other points

was not provided.

3. On 02/04/2010, aggrieved by the CPIO’s reply, the Appellant preferred first

appeal to Dr. S.B. Agnihotri, the Joint Director General of Shipping & FAA,

Directorate General of Shipping, Mumbai. The FAA vide its Order dated

07/01/2011inter alia observed that the CPIO had sent some additional

information with regard to the Appellant’s RTI Application to her on

2

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

16/04/2010. Thereafter, with further observations as will be discussed later,

the FAA disposed off the first appeal of the Appellant

4. The Appellant has now come before the Commission in second appeal dated

09/03/2011.

DECISION NOTICE:

5. We have carefully perused through the material placed on record before us

by both the parties and have considered the respective submissions made by

them before us. The Appellant, Smt. Neera Malhotra has vehemently argued

her case with full force and has presented her written submissions in a most

lucid manner. Mr. Shetty, representing the Respondent, has also furnished

written comments for assisting this Commission in this second appeal.

6. We shall now proceed to analyze each Question of the RTI Application of

the Appellant as well as the replies tendered by the CPIO and FAA of the

Respondent, respectively and thereafter, pronounce our decision

accordingly.

· Question Nos. 1 and 2 of Part I of the RTI

Application:

3

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

“1.) Please provide a copy of the directions issued by Deputy

DG of Shipping (Personnel Branch / Vigilance) on behalf of

Shri G.S. Sahni, the then DG of Shipping, to submit the ACR for

the period April 2005 to December 2005.

2.) On which date was my ACR for the period April 2005 to

December 2005 received by the office of Shri G.S. Sahni, the

then DG of Shipping? Please provide me a photocopy of the

extract for the inward register in the O/o. DG of Shipping in

proof of the same.”

The Appellant has agreed in her second appeal preferred to the Commission

that the information in relation to the above two Questions has already been

furnished to her by the CPIO vide letter dated 16/04/2010, i.e. after the first

appeal was already preferred by the Appellant. Thus, the only grievance of

the Appellant is the inordinate delay of 1 month and 18 days caused in

providing information to the Appellant.

4

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

7. In the Commission’s opinion, a bare perusal of the reply tendered by the

CPIO, Directorate General of Shipping, Mumbai vide his Order dated

23/03/2010 shows that it does not pertain to the specific information being

sought under the abovementioned 2 (two) Queries. There is merit in the

Appellant’s contention to the extent that neither did the CPIO deny the

information sought by the Appellant by seeking exemption under relevant

provision of the RTI Act nor did he make serious efforts to provide the

information to the Appellant. In fact, what could be furnished to the

Appellant within 30 days of having filed her RTI Application was provided

to her 17 days after the expiry of the said 30 days period as mandated under

Section 7 of the RTI Act. Merely tendering a reply, irrespective of its

relevance to the RTI Application, is not what the RTI Act mandates a CPIO

of a Public Authority.

8. Thus, the CPIO is hereby cautioned from furnishing such kind of vague

replies (as in the present case) with respect to the RTI Applications in the

future and to ensure that it acts in conformity with the letter of the RTI Act.

9. The overall tenor of the following Questions covered in Part I and II of the

RTI Application, respectively (as stated below) is similar in nature and has

5

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

been dealt together by the FAA also. The Commission shall therefore deal

with and adjudicate upon all these Questions through a common decision.

· Question Nos.3, 4 and 5 of Part I of the RTI

Application

“3.) On which date did the office of Shri D.G. Sahni, the then

DG of Shipping reported on my ACR? The date of reporting by

Shri G.S. Sahni may kindly be provided. A copy of the Order

sheet of the relevant file in which my ACR was submitted to Mr.

Sahni for reporting may kindly be provided.

4.) On which date was my ACR for the period April 2005 to

December 2005 dispatched for review to Shri D.T. Joseph, the

then Secretary (Shipping), Ministry of Shipping, New Delhi by

the office of Mr. G.S. Sahni, the then DG of Shipping? A copy

of the covering letter along with the date of dispatch and date

of postal authority receiving the letter may kindly be provided.

Also, the extract of the dispatch register in support of dispatch

6

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

of the letter and speed post acknowledgment of dispatch may

kindly be provided.

5.) A copy of the order sheet of the relevant file in which the

letter addressed to Secretary (Shipping), New Delhi enclosing

my ACR was noted may kindly be provided.”

AND

· Question Nos.2, 3, 4, 5 and 6 of Part II of the RTI

Application

“2.) Please provide complete details of all officers who

submitted the ACRs for the period April 2005 to December

2005 along with names and designation and dates on which the

officers wrote their ACRs to Shri G.S. Sahni, the then DG of

Shipping, as the reporting officer?

3.) On which date did the office of Shri G.S. Sahni, the then DG

of Shipping, receive the ACRs from all officers for the period

April 2005 to December 2005? Please provide complete details

of all officers individually along with names and designation

7

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

and the date on which their ACRs were received by the office of

Shri G.S. Sahni, the then DG of Shipping.

4.) On which date did Mr. G.S. Sahni, the then DG of Shipping,

reported on the ACRs of all officers for the period April 2005 to

December 2005? The date of reporting by Shri G.S. Sahni may

kindly be provided individually in respect of all the officers

along with names and designation.

5.) On which date were the ACRs of all the officers in the

Directorate General of Shipping for the period April 2005 to

December 2005 dispatched to the Secretary (Shipping),

Ministry of Shipping, New Delhi by the office of Mr. Sahni, the

then DG of Shipping for review by Shri D.T. Joseph, the then

Secretary (Shipping), Ministry of Shipping, New Delhi? A copy

of the covering letter(s) vide which these ACRs were sent may

kindly be provided.

6.) The date of dispatch and the date of postal authority

receiving the letter(s) vide which the ACRs of all the officers of

the Directorate may kindly be provided in respect of all officers

individually along with the name and designation. Also, the

8

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

Also, the extract of the dispatch register and speed post

acknowledgment of dispatch in respect of all officers along

with the names and designation may kindly be provided.”

The FAA, vide his Order dated 07/01/2011 had provided the details in a

tabular form of 9 (nine) officers of the Directorate General of Shipping,

including the Appellant Smt. Neera Malhotra, who had written their ACRs

for the period of April 2005 to December 2005 the date of reporting by Shri

G.S. Sahni, the then DG of Shipping as the Reporting Officer. The table of

information contained 5 (five) columns headed as Name, Designation, Date

of ACR written, Date of Reporting by DG and Date of dispatch to Secretary

(MOS), respectively.

10.It is interesting to note that with regards to Smt. Neera Malhotra, the

Appellant herein, the details of Date of ACR written, Date of Reporting by

DG and Date of dispatch to Secretary (MOS), respectively were left Blank

and had the following disclaimer:

“Copies of ACRs are not available with Vigilance branch as

observed from the copies of letters addressed to their respective

parent department along with ACR vide DG’s letter

9

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

No.DG/5/06 dated 5/19.4.2006 in respect of (1) Ms. Neera

Malhotra, former Deputy Director General of Shipping to her

parent Department, Chief Commissioner of Income Tax,

Mumbai, (2) Shri P.H. Krishnan […] and (3) ACR of Shri

Naresh Salecha […]. Hence the dates could not be provided

(copies enclosed)”

11. The FAA further held under Point No.5 of his Order dated 07/01/2011 that

the ACR of the Appellant for April 2005 to December 2005 was not

received in the vigilance branch and the original was sent to her parent

department directly by the DG’s Secretariat under the signature of the DG of

Shipping.

12. It is apposite at this juncture to refer to letter No.F-20014/1/10-MA dated

14/05/2010 sent by Smt. Jacinta Jose, Dy. Secretary to the Govt. of India &

CPIO, Ministry of Shipping, New Delhi to the Appellant herein in respect of

one of her RTI Applications. The Dy. Secretary to the Govt. of India &

CPIO, Ministry of Shipping, New Delhi stated that as per the available

records, the Appellant’s ACR for the period April 2005 to December 2005

had not been received from DG Shipping. The letter further stated that only

the ACR of Shri G.S. Sahni, the then DG of Shipping for the period

10

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

01/04/2005 to 31/12/2005 was submitted by him to then Secretary

(Shipping), Shri D.T. Joseph being Reporting Officer and the same was

forwarded to the Establishment officer, DoPT.

13. The above letter placed on record before the Commission clearly shows the

anomaly between the FAA’s Order and the situation in real. However, the

Commission is concerned with the RTI Application only and need not depart

from the boundaries established by the RTI Act. Mr. Shetty, Joint Director

& FAA, Directorate General of Shipping, Mumbai, representing the

Respondent before the Commission during the hearing of this second appeal,

has conceded that the incoherence as highlighted above is justified in the

facts and circumstances of the present case. Mr. Shetty has therefore agreed

before the Commission to furnish information afresh to the Appellant along

with reasons thereof with respect to the Questions of the RTI Application as

dealt with above.

14. The Commission therefore directs the FAA of the Respondent to pass a

Fresh Order, within 15 days of receiving this Order, with respect to the

Appellant’s RTI Application dated 29/02/2010 and thereby, furnish to the

Appellant a complete and accurate list of all the officers of the Directorate,

including the Appellant Smt. Neera Malhotra herself, in a similar tabular

11

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

format as earlier indicating their Name, Designation, Date of ACR written,

Date of Reporting by DG and Date of dispatch to Secretary (MOS),

respectively, who has submitted their ACRs to the then DG of Shipping for

the period April 2005 to December 2005. A copy of the Order sheets,

acknowledgment receipts, and relevant portions of the dispatch registers etc.

as sought by the Appellant vide Question Nos.3, 4 and 5 (Part I of RTI

Application) and Question Nos.2, 3, 4, 5 and 6 (Part II of the RTI

Application) shall also be provided to the Appellant within 15 days of

receiving this Order.

15. The FAA is further directed to provide reasons while passing its fresh Order

in disposing off the Appellant’s RTI Application dated 29/02/2010 with

respect to Question Nos.3, 4 and 5 (Part I of RTI Application) and Question

Nos.2, 3, 4, 5 and 6 (Part II of the RTI Application).

16.We finally proceed to deal with Question No.1 of Part II of the Appellant’s

RTI Application.

12

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

· Question No.1 of Part II of the RTI Application

“1.) Did Shri G.S. Sahni, the then DG of Shipping call for

ACRs from all the officers who worked in the Directorate

General of Shipping during the period April 2005 to December

2005 in his capacity as the Reporting Officer? A copy of

directions issued to all officers may kindly be provided.”

In the Commission’s opinion, the above query has not been answered till

date by the Respondent. The letter dated 16/04/2010 issued by the CPIO of

the Respondent to the Appellant contained a Circular of the Directorate

General of Shipping (No.VIG-1(1)/2006) dated 09/12/2005 which was

issued to all the officers of the Directorate, all the allied officers of the

Directorate and to the Sr. PS to DG. The Circular stated that Shri D.T.

Joseph, the then Secretary (Shipping) was retiring on 31/12/2005 and as

such he desired that the ACRs be reported / reviewed by him and be

submitted to him by 20/12/2005. The circular was signed by Shri P.H.

Krishnan, the Dy. Director General Shipping, DG of Shipping, Mumbai.

13

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

17. It still cannot be inferred from the contents of the above circular as to

whether Shri G.S. Sahni, the then DG of Shipping call for ACRs from all the

officers of the Directorate in his capacity as the Reporting Officer.

18. The Commission therefore directs the FAA to provide the Appellant herein,

with a specific and succinct reply with respect to the Question dealt with

above within 15 days of receiving this Order.

19. The Appeal is accordingly disposed off.

(Sushma Singh)

Information Commissioner

27.09.2011

Authenticated True Copies

(K.K. Sharma)

OSD & Deputy Registrar

14

Appeal No.CIC/SS/A/2011/000494/SS

Name & Address of Parties

Ms./Mrs. Neera Malhotra,

Flat No. 10, Tirath Kunj,

Income Tax Colony 16, Queens Garden,

Pune – 411 001

The PIO/CPIO,

Minsitry of Shipping,

Directorate General of Shipping,

Jahaz Bhavan, W.H. Marg,

Mumbai – 400 001

The Appellate Authority,

Minsitry of Shipping,

Directorate General of Shipping,

Jahaz Bhavan, W.H. Marg,

Mumbai – 400 001

15

Saturday, November 5, 2011

Arvind Kejriwal's Wife Transferred, May Lose Govt Flat

Arvind Kejriwal's Wife Transferred, May Lose Govt Flat


Team Anna member Arvind Kejriwal’s wife Sunita Kejriwal has been transferred from Serious Fraud Investigation Office to her parent cadre Central Board for Direct Taxes. She has to join her parent cadre by Tuesday.


The transfer entails possibility of Kejriwal’s wife,an IRS officer, being transferred to anywhere in India, and in that case, she may lose her government accomodation in Koshambi near Ghaziabad.

A senior CBDT official said on condition of anonymity that normally an officer in IRS manages to stay in NCR for a longer duration by working as OSD in Commissioner’s offices, but in Sunita’s case this appears to be difficult, because of her husband’s association with Team Anna.

The CBDT official however said that the department was within its rights to transfer its officials and there was nothing irregular about it.

Sunita Kejriwal had applied for one year ‘child care leave’. Instead she was abruptly ordered to return to her parent cadre.

The situation was different a few months ago, when the Department of Company Affairs had written to CBDT to let Sunita stay in SFIO for at least a year because of paucity of IRS officers.

Meanwhile, the deadline for Arvind Kejriwal to pay Rs 9.5 lakhs to the Income Tax department is expiring on Tuesday.

Arvind Kejriwal's Wife Sunita Under Scanner

Arvind Kejriwal's Wife Sunita likely to be trasferred and left Gaziabad accomodation

Team Anna member Arvind Kejriwal’s wife Sunita Kejriwal has been shifted from Serious Fraud Investigation Office to her parent cadre Central Board for Direct Taxes.


She has to join her parent cadre by Tuesday.

The transfer implicates likelihood of Kejriwal’s wife, an IRS officer, being shifted to anyplace in the country, and in that case, she may lose her administration accommodation in Koshambi near Ghaziabad.

A senior CBDT representative said on condition of secrecy that usually an officer in IRS manage to reside in NCR for a longer period by working as OSD in Commissioner’s offices, but in Sunita’s case this seems to be tricky, owing to her hubby’s involvement with Team Anna.

The CBDT representative however stated that the section was within its rights to shift its functionaries and there was nothing unbalanced regarding it.

Sunita Kejriwal had applied for one year ‘child care leave’. In its place, she was suddenly ordered to go back to her parent cadre.

The condition was different a few months back when the Department of Company Affairs had written to CBDT to allow Sunita stay in SFIO for around a year owing to paucity of IRS officers.


---------------------------------------------------------------------------

เค…เคฌ เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เค•ी เคชเคค्‍เคจी เคชเคฐ เคŸेเคข़ी เคนुเคˆ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคจเคœเคฐ? เคฐाเคœเคธ्‍เคต เคตिเคญाเค— เคจे เคฎांเค—ा เคœเคตाเคฌ


เค…เคฐเคตिंเคฆ เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เค•ी เคชเคค्‍เคจी เคญी เค…เคฌ เคธเคฐเค•ाเคฐी เคœांเคš เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคฎें เค† เค—เคˆ เคนैं। เคตिเคค्‍เคค เคฎंเคค्เคฐाเคฒเคฏ เคฎें เคฐाเคœเคธ्‍เคต เคตिเคญाเค— เค•ी เค“เคฐ เคธे เค•ॉเคฐเคชोเคฐेเคŸ เคฎाเคฎเคฒों เค•े เคฎंเคค्เคฐाเคฒเคฏ เค•ो เคเค• เคšिเคŸ्เค ी เคฒिเค–ी เค—เคˆ เคนै। เค‡เคธเค•े เคœเคฐिเค เคธ्‍เคชเคท्‍เคŸीเค•เคฐเคฃ เคชूเค›ा เค—เคฏा เคนै เค•ि เคธुเคจीเคคा เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคจिเคฏुเค•्เคคि (เคกेเคชुเคŸेเคถเคจ) เค•ैเคธे เคเค•เคคเคฐเคซा เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฌเคข़ा เคฆी เค—เคˆ।

Sunday, October 30, 2011

‘RTI under threat due to pendency of second appeals’

RTI under threat due to pendency of second appeals


 
The central information commissioner (CIC), Shailesh Gandhi, said on Saturday that the Right To Information (RTI) was under threat due to the increasing number of appeals pending before information commissioners in the country.


He was speaking as chief guest at a regional workshop sponsored by the directorate of personnel and training on ‘Proactive disclosures: the way forward’. The workshop was organised by Yashwantrao Chavan Academy of Development Administration (Yashada). Delegates from Gujarat, Madhya Pradesh, Chhattisgarh and Maharashtra participated in the workshop.


When a person is not satisfied with the information provided to him by the public information officer (PIO) or if the information is not provided at all, the applicant can appeal to an appellate authority, who is a superior officer of the PIO. If the applicant is not satisfied with the decision of the appellate authority, the person can appeal to the information commissioner and this is called second appeal. The information commissioners are quasi-judicial authorities and have powers to fine officials for not following the RTI Act, 2005.

Hence, pendency of second appeals before information commissioners is an important issue regarding effective implementation of RTI.

Gandhi has disposed of thousands of second appeals after taking over as CIC.

He said the number of pending second appeals in Maharashtra, Uttar Pradesh and Orissa is increasingly steadily.

“Pendency of second appeals is a slow poison. It is the most important threat to RTI,” he said.

Gandhi said the rising pending second appeals would pose a serious threat to RTI within 10 years and increasing the number of information commissioners to dispose of RTI appeals is not the only solution. He added that information commissioners can dispose of up to 6,000 appeals in a year.

Additional collector, Chandrakant Pulkundwar and RTI activists, Vijay Kumbhar, Bhaskar Prabhu and Vivek Velankar participated in the panel discussion.

Yashada director general, Sanjay Chahande and director (centre for public policy), Pralhad Kachare were present at the workshop

News Source : http://www.dnaindia.com/mumbai/report_rti-under-threat-due-to-pendency-of-second-appeals_1596748
----------------

CBI officers property information to public - CIC

เคฆिเคฒ्เคฒी-เคฎुंเคฌเคˆ เค•े เคธीเคฌीเค†เคˆ เค…เคงिเค•ाเคฐिเคฏों เค•ी เคธंเคชเคค्เคคि เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคนोเค—ी : เคธीเค†เคˆเคธी ( CBI officers of Delhi-Mumbai made available there property information to public - CIC)


เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเค เคนैं เค•ि เคตเคน เคฆिเคฒ्เคฒी เค”เคฐ เคฎुंเคฌเคˆ เคฎें เคชเคฆเคธ्เคฅ เค…เคชเคจे เค…เคงिเค•ाเคฐिเคฏों เค•ी เคธंเคชเคค्เคคिเคฏों เค•े เคตिเคตเคฐเคฃ เคคเคฅा เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เคชिเค›เคฒे 10 เคตเคฐ्เคท เค•े เค‰เคจเค•ी เค†เคฏ เค•े เคธ्‍เคค्เคฐोเคคों เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐें.

เค†เคฏोเค— เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคฏเคน เคญी เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเค เค•ि เคœांเคš เคเคœेंเคธी เค•े เคจिเคฆेเคถเค• เค•ी เคจिเคฏुเค•्เคคि เคธंเคฌंเคงी เคซाเค‡เคฒ เคจोเคŸिंเค— เค•ा เคญी เค–ुเคฒाเคธा เค•िเคฏा เคœाเค.

เคธीเค†เคˆเคธी เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ी เค‡เคธ เคฆเคฒीเคฒ เค•ो เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค•ि เคšूंเค•ि เคจौ เคœूเคจ เคธे เค‰เคธे เค‰เคจ เคธंเค—เค เคจों เค•ी เคธूเคšी เคฎें เคกाเคฒ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै เคœिเคจ्เคนें เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ा เค–ुเคฒाเคธा เค•เคฐเคจे เคธे เค›ूเคŸ เคฆे เคฆी เค—เคˆ เคนै, เคฒिเคนाเคœा เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•ी เคธเคญी เค…เคชीเคฒों เค•ो เค…เคฌ เคจिเคฐเคฐ्เคฅเค• เคฎाเคจा เคœाเคจा เคšाเคนिเค.


เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เค•เคนा เค•ि เค…เคงिเคธूเคšเคจा เค•ो เค…เคคीเคค เค•े เคชเคฐिเคช्เคฐेเค•्เคท्เคฏ เคฎें เคฒाเค—ू เคจเคนीं เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै, เคฒिเคนाเคœा เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคจौ เคœूเคจ เคธे เคชเคนเคฒे เคฆाเค–िเคฒ เค•ी เค—เคˆ เคธเคญी เค…เคฐ्เคœिเคฏों เคชเคฐ เคœเคตाเคฌ เคฆेเคจा เคนोเค—ा.

เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เค•ि เค…เคงिเคธूเคšเคจा เคจौ เคœूเคจ 2011 เค•ो เคœाเคฐी เคนुเคˆ เคฅी เค”เคฐ เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•ी เค•ोเคˆ เคฌाเคค เคจเคนीं เค•เคนी เค—เคˆ เคฅी เค•ि เคฏเคน เค…เคงिเคธूเคšเคจा เคจौ เคœूเคจ เคธे เคชเคนเคฒे เค•ी เค…เคตเคงि เคฎें เคญी เคช्เคฐเคญाเคตी เคนोเค—ी. เคฏเคนी เคจเคนीं, เค…เคงिเคธूเคšเคจा เค•े เคœเคฐिเค เคฎौเคœूเคฆा เค…เคงिเค•ाเคฐों เค•ो เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ोเคˆ เค‡เคฐाเคฆा เคนोเคจे เค•े เคธंเค•ेเคค เคญी เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคे. เคฒिเคนाเคœा, เค‡เคธे เคญเคตिเคท्เคฏ เค•ी เค…เคฐ्เคœिเคฏों เค•े เคธंเคฌंเคง เคฎें เคฎाเคจा เคœाเคจा เคšाเคนिเค.เคเคœेंเคธी
News source : The Sunday Indian (5 July 2011)
-------------------------------

Shailesh Gandhi (Information Commissioner RTI Act) supporter Anna Hajareji

เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เค•े เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคญी เค…เคจ्เคจा เคนเคœाเคฐे เค•े เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เคฎें

เคนเคœाเคฐे เคชเค•्เคท เคจे เค•िเคฏा เค†เคฐเคชाเคฐ เค•ी เคฒเคก़ाเคˆ เค•ा เคเคฒाเคจ เค•เคนा,
 เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคจเคนीं เคฎिเคฒी เคคो เคนोเค—ा เคœेเคฒ เคฎें เค…เคจเคถเคจเคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी (เคเคœेंเคธिเคฏां)। เคฒोเค•เคชाเคฒ เคตिเคงेเคฏเค• เค•े เค–िเคฒाเคซ 1{ เค…เค—เคธ्เคค เคธे เคช्เคฐเคธ्เคคाเคตिเคค เค—ांเคงीเคตाเคฆी เค…เคจ्เคจा เคนเคœाเคฐे เค•े เค…เคจเคถเคจ เคธे เคชเคนเคฒे เค‰เคจเค•े เคธाเคฅी เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคाเค“ं เคจे เค…เคชเคจा เค†ंเคฆोเคฒเคจ เคคेเคœ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฐเคตिเคตाเคฐ เค•ो เคเคฒाเคจ เค•िเคฏा เค•ि เค…เคฌ เคตे เค†เคฐเคชाเคฐ เค•ी เคฒเคก़ाเคˆ เค•े เคฎूเคก เคฎें เคนैं। เคนเคœाเคฐे เคชเค•्เคท เคจे เคตिเคงेเคฏเค• เคฎें เคฌเคฆเคฒाเคต เค•े เคฒिเค เคธीเคงे เค•ांเค—्เคฐेเคธ เคฎเคนाเคธเคšिเคต เคฐाเคนुเคฒ เค—ांเคงी เคธे เค•เคฆเคฎ เค‰เค ाเคจे เค•ी เค…เคชीเคฒ เค•ी। เคนเคœाเคฐे เคชเค•्เคท เคจे เค†เค—ाเคน เค•िเคฏा เค•ि เค…เค—เคฐ เคฆिเคฒ्เคฒी เคชुเคฒिเคธ เคจे เค‰เคจ्เคนें เคถเคนเคฐ เคฎें เค•เคนीं เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคจเคนीं เคฆी เคคो เคตे เค—िเคฐเคซ्เคคाเคฐिเคฏां เคฆेเค•เคฐ เคœेเคฒ เคฎें เค…เคจเคถเคจ เค•เคฐेंเค—े เค”เคฐ เคฆेเคถเคตाเคธिเคฏों เคธे เคเค• เคธเคช्เคคाเคน เค•े เคญाเคฐเคค เคฌंเคฆ เค•ी เค…เคชीเคฒ เค•เคฐेंเค—े। เคนเคœाเคฐे เค•े เคธाเคฅी เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा เค…เคฐเคตिंเคฆ เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เค•े เคจेเคคृเคค्เคต เคฎें เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฐाเคœเคงाเคจी เค•े เคœंเคคเคฐ-เคฎंเคคเคฐ เคชเคฐ เคฐเคตिเคตाเคฐ เค•ो เคฒोเค•เคชाเคฒ เคตिเคงेเคฏเค• เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฏां เคœเคฒाเคˆ เค—เคˆं। เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคฎोเคฎเคฌเคค्เคคिเคฏां เคœเคฒाเคจे เค‡ंเคกिเคฏा เค—ेเคŸ เคœाเคจा เคšाเคน เคฐเคนे เคนเคœाเคฐे เค•े เคธเคฎเคฐ्เคฅเค•ों เค•ो เคญाเคฐी เคคाเคฆाเคฆ เคฎें เคฎौเคœूเคฆ เคฆिเคฒ्เคฒी เคชुเคฒिเคธ เค”เคฐ เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคฐिเคœเคฐ्เคต เคชुเคฒिเคธ เคฌเคฒ เคจे เคฐोเค• เคฆिเคฏा। เค‡เคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคธ्เคฅเคฒ เคชเคฐ เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ เค•े เคฒिเค เคชुเคฒिเคธ เค”เคฐ เคนเคœाเคฐे เคธเคฎเคฐ्เคฅเค•ों เค•े เคฌीเคš เคŸเค•เคฐाเคต เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฐเคนी। เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เคจे เคธเคฎเคฐ्เคฅเค•ों เคธे เค•เคนा เค•ि เคœเคจเคญाเคตเคจाเค“ं เค•े เค–िเคฒाเคซ เค”เคฐ เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•ो เคฌเคข़ाเคตा เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคตिเคงेเคฏเค• เค•े เคตिเคฐोเคง เคฎें เคนเคฎ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•े เคช्เคฐाเคงिเค•ाเคฐ เค•ो เคšुเคจौเคคी เคฆेเคคे เคนैं। เคนเคฎें เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เค…เค—เคฐ เค†เคœ เคนเคฎ เคจเคนीं เคฒเคก़े เคคो เค•เคˆ เคตเคท्เคฐो เคคเค• เคนเคฎें เคฏเคน เคฎौเค•ा เคจเคนीं เคฎिเคฒेเค—ा। เค…เคฌ เคฒเคก़ाเคˆ เค†เคฐเคชाเคฐ เค•ी เคนोเค—ी। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เค•ि เคฆिเคฒ्เคฒी เคชुเคฒिเคธ เคนเคฎें 1{ เค…เค—เคธ्เคค เคธे เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคจเคนीं เคฆे เคฐเคนी เคนै। เค…เค—เคฐ เคนเคฎें เค…เคจुเคฎเคคि เคจเคนीं เคฎिเคฒी เคคो เคนเคฎ เค—िเคฐเคซ्เคคाเคฐिเคฏां เคฆेंเค—े เค”เคฐ เค…เคจเคถเคจ เคœेเคฒ เคฎें เคนोเค—ा। เคตเคนीं เคนเคœाเคฐे เคชเค•्เคท เคจे เคฆाเคตा เค•िเคฏा เค•ि 1{ เค…เค—เคธ्เคค เคธे เคช्เคฐเคธ्เคคाเคตिเคค เค…เคจเคถเคจ เค•ो เคฐाเคฎเคฒीเคฒा เคฎैเคฆाเคจ เคชเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें เคฆिเคฒ्เคฒी เคจเค—เคฐ เคจिเค—เคฎ (เคเคฎเคธीเคกी) เคธे เคคो เค…เคจुเคฎเคคि เคฎिเคฒ เค—เคˆ เคนै เคฒेเค•िเคจ เคชुเคฒिเคธ เคจे เค…เคฌ เคคเค• เค‡เคœाเคœเคค เคจเคนीं เคฆी। เคฆूเคธเคฐी เค“เคฐ เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เค•े เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคญी เค…เคจ्เคจा เคนเคœाเคฐे เค•े เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เคฎें เค† เค—เค เคนैं।

News source : http://www.dailynewsactivist.com/Detailsprint.aspx?id=14551&boxid=90183130
-------------------------------

Shailesh Gandhi (Information Commissioner RTI Act) supporter Anna Hajareji

Shailesh Gandhi (Information Commissioner RTI Act) is a supporter of Jan Lokpal Movement by Anna Hajareji

เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคœाเค—เคฐเคฃ เคธंเคตाเคฆเคฆाเคคा। เค›เคน เคฆเคถเค• เคชूเคฐ्เคต เค›ेเฅœे เค—เค เค…เคธเคนเคฏोเค— เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•ी เคคเคฐ्เคœ เคชเคฐ เคฆिเคฒ्เคฒी เค•े เคเคคिเคนाเคธिเค• เคœंเคคเคฐ เคฎंเคคเคฐ เคธे 'เคฎिเคจी เค…เคธเคนเคฏोเค—' เค†ंเคฆोเคฒเคจ เค•ी เค˜ोเคทเคฃा เค•ी เค—เคˆ เคนै। เคฆेเคถเคตाเคธिเคฏों เคธे เคเค• เคธเคช्เคคाเคน เค•े เคฒिเค เคธाเคฐे เค•ाเคฎเค•ाเคœ เค›ोเฅœ เค…เคจ्เคจा เค•े เค…เคจเคถเคจ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคจे เคต เคธเคฐเค•ाเคฐी เคฒोเค•เคชाเคฒ เคฌिเคฒ เค•ी เคนोเคฒी เคœเคฒाเคจे เค•ा เค†เคน्เคตाเคจ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै।


เคฆेเคถเคญเคฐ เคฎें เคธเคฐเค•ाเคฐी เคฒोเค•เคชाเคฒ เคฌिเคฒ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฏां เคœเคฒाเคจे เค•े เค•्เคฐเคฎ เคฎें เค†เคฐเคŸीเค†เค‡ เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा เคต เค…เคจ्เคจा เคŸीเคฎ เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เค…เคฐเคตिंเคฆ เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เคฐเคตिเคตाเคฐ เค•ो เคœंเคคเคฐ เคฎंเคคเคฐ เคชเคนुंเคšे। เคญाเคฐी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคธเคฎเคฐ्เคฅเค•ों เค•े เคฌीเคš เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ, เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी, เคชूเคฐ्เคต เคฐाเคœเคฆूเคค เคฎเคงु เคญाเคฆुเคฐी, เคชूเคฐ्เคต เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐी เค•เคฎเคฒ เคœाเคฏเคธเคตाเคฒ เคธเคนिเคค เคธिเคตिเคฒ เคธोเคธाเค‡เคŸी เค•े เค…เคจ्เคฏ เคธเคฆเคธ्เคฏों เคจे เคธเคฐเค•ाเคฐी เคฒोเค•เคชाเคฒ เคฌिเคฒ เค•ी เคช्เคฐเคคिเคฏां เคœเคฒाเคˆ। เคฎौเค•े เคชเคฐ เค†เค—ाเคฎी 16 เค…เค—เคธ्เคค เคธे เคถुเคฐू เคนोเคจे เคตाเคฒे เค…เคจ्เคจा เคนเคœाเคฐे เค•े เค…เคจเคถเคจ เคฎें เคญाเคฐी เคคाเคฆाเคฆ เคฎें เคฒोเค—ों เค•ो เคถाเคฎिเคฒ เคนोเคจे เค•ी เค…เคชीเคฒ เค•ी เค—เคˆ। เค‡ंเคกिเคฏा เค…เค—ेंเคธ्เคŸ เค•เคฐเคช्เคถเคจ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा เคต เคธिเคตिเคฒ เคธोเคธाเค‡เคŸी เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏों เคจे เคคिเคฐंเค—े เคंเคกे เคฒเคนเคฐाเค เค”เคฐ เคฎเคถाเคฒ เคœुเคฒूเคธ เคจिเค•ाเคฒा। เค…เคฐเคตिंเคฆ เค•ेเคœเคฐीเคตाเคฒ เคจे เคฒोเค—ों เคธे 15 เค…เค—เคธ्เคค เค•ो เคฐाเคค 8 เคธे 9 เคฌเคœे เคคเค• เค˜เคฐों เคต เคช्เคฐเคคिเคท्เค ाเคจों เค•ी เคฌเคค्เคคिเคฏां เคฌुเคाเคจे เค”เคฐ 16 เค…เค—เคธ्เคค เคธे เคเค• เคธเคช्เคคाเคน เค•े เคฒिเค เคฆेเคถ เคฌंเคฆ เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคชीเคฒ เค•ी। เคฒोเค—ों เคธे เค…เคชीเคฒ เค•ी เค—เคˆ เค•ि เคตे เคเค• เคธเคช्เคคाเคน เค•े เคฒिเค เค…เคชเคจे เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ, เคธ्เค•ूเคฒ เคต เค•ॉเคฒेเคœों เคธे เค›ुंเคŸ्เคŸी เคฒेเค•เคฐ เค…เคจเคถเคจ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนों। เค‡เคธ เคฆौเคฐाเคจ เค…เคชเคจी เคฆुเค•ाเคจें, เคช्เคฐเคคिเคท्เค ाเคจ เค†เคฆि เคฌंเคฆ เคฐเค–ें
News source : http://in.jagran.yahoo.com/news/national/politics/5_2_6255718.html
----------------------

เคธเคฌเค•ो เคฌเคคाเค 2 เคœी เค˜ोเคŸाเคฒे เคฎें เคฐाเคกिเคฏा เค•े เค•ाเคฐเคจाเคฎेः เคธीเค†เคˆเคธी

เคธเคฌเค•ो เคฌเคคाเค 2 เคœी เค˜ोเคŸाเคฒे เคฎें เคฐाเคกिเคฏा เค•े เค•ाเคฐเคจाเคฎेः เคธीเค†เคˆเคธी (Open the secrets of role played by Radia in 2G scam - CIC RTI)


เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी. เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो 2เคœी เคธ्เคชेเค•्เคŸ्เคฐเคฎ เค˜ोเคŸाเคฒे เคฎें เค•ाเคฐเคชोเคฐेเคŸ เคฒॉเคฌिเคธ्เคŸ เคจीเคฐा เคฐाเคกिเคฏा เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคœांเคš เค•े เคคเคฅ्เคฏों เค•ो 10 เคœूเคจ เคคเค• เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐเคจे เค•ा เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเคฏा เคนै। เค†เคฏोเค— เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ी เคฏเคน เคฆเคฒीเคฒ เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐ เคฆी เค•ि เคคเคฅ्เคฏों เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐเคจे เคธे เคœांเคš เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนोเค—ी।


เคฒเค–เคจเคŠ เค•ी เคคाเคจ्เคฏा เค ाเค•ुเคฐ เคจे เคธूเคšเคจा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•े เคคเคนเคค เคธीเคฌीเค†เคˆ เคธे เคธूเคšเคจा เคฎांเค—ी เคฅी เค•ि เคจीเคฐा เคฐाเคกिเคฏा เค•ो เคธ्เคชेเค•्เคŸ्เคฐเคฎ เค˜ोเคŸाเคฒे เคฎें เค†เคฐोเคชी เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคนै เคฏा เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ เค…เคญी เคชूเค›เคคाเค› เค•े เคธ्เคคเคฐ เคนी เคนै।

เค‰เคธเคจे เคฏเคน เคญी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฎांเค—ी เคฅी เค•ि เค•्เคฏा เคคเคค्เค•ाเคฒीเคจ เคกीเค†เคˆเคœी เคตिเคจीเคค เค…เค—्เคฐเคตाเคฒ เคจे เค†เคฏเค•เคฐ เคตिเคญाเค— เคฎเคนाเคจिเคฆेเคถเค• เคฎिเคฒाเคช เคœैเคจ เคธे เคฐाเคกिเคฏा เค•ी เคŸेเคฒीเคซोเคจिเค• เคฌाเคคเคšीเคค เค•ा เคฌ्เคฏौเคฐा เคฎांเค—ा เคฅा, เคœिเคธे เค†เคฏเค•เคฐ เคตिเคญाเค— เคจे เคŸेเคช เค•िเคฏा।

เคธीเคฌीเค†เคˆ เคจे เคฏเคน เค•เคนเคคे เคนुเค เคธूเคšเคจा เคฆेเคจे เคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคฅा เค•ि เค‡เคธเคธे เค†เค—े เค•ी เคœांเคš เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนो เคธเค•เคคी เคนै। เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•े เคคเคฐ्เค• เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนा เค•ि เคเค• เคจाเค—เคฐिเค• เค•ो เคธूเคšเคจा เคชाเคจे เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เคธे เคตंเคšिเคค เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा।

News source : http://www.naikhabar.com/national-news/national-politics-news/797---2-------.html
-------------------------------

Who is Sailesh Gandhi (RTI)

เคธूเคšเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ाเคจूเคจ - เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी (Right To Information Act - Sailesh Gandhi)

เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी- เคฏเคน เคฆो เคถเคฌ्เคฆ เค–ाเคธे เคœाเคจे เคชเคนเคšाเคจे เคฒเค—เคคे เคนैं। เคธूเคšเคจा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ाเคจूเคจ เค•े เคคเคนเคค เค…เคฐ्เคœिเคฏां เคฆेเคจे เค•े เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เคถैเคฒेเคท เค•ा เคจाเคฎ เค•ौเคจ เคจเคนीं เคœाเคจเคคा। เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ เคฎें เค…เคฌ เคตे เคฌเคนुเคค เคœ्เคฏाเคฆा เคฆिเคจ เคธूเคšเคจा เคธंเคฌंเคงी เค…เคฐ्เคœिเคฏां เคจเคนीं เคฒเค—ा เคชाเคंเค—े, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคจ्เคนें เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคธเคš, เคตे เคเค• เคธเคฎाเคœเคธेเคตी เคธे เคช्เคฐเคถाเคธเค• เคฎें เคคเคฌ्เคฆीเคฒ เคนो เค—เค เคนैं। เคตे เคชเคนเคฒे เค—ैเคฐ เคจौเค•เคฐเคถाเคน เคนैं เคœिเคจ्เคนें เค‡เคธ เคชเคฆ เค•े เคฒिเค เคจाเคฎिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै, เคฏเคน เคเค• เคธ्เคตाเค—เคคเคฏोเค—्เคฏ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เคนै। เคเค• เคธเคฎाเคœเคธेเคตी เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคตे เค…เคฌ เคคเค• 1000 เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เคชเคค्เคฐ เคชेเคถ เค•เคฐ เคšुเค•े เคนैं। เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เค•े เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เคฐाเคนเคค เค•ोเคท เค•े เคต्เคฏเคฏ เคธंเคฌंเคงी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคšाเคนเคจे เค•ा เคฎाเคฎเคฒा เค‰เคจเค•े เค•ुเค› เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคฎाเคฎเคฒों เคฎें เคธे เคเค• เคนै।


เคšเคฏเคจ เคธเคฎिเคคि เค•े เคธเคฆเคธ्เคฏ เคเคฒ.เค•े. เค†เคกเคตाเคฃी เค•े เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏเคœเคจเค• เคคौเคฐ เคธे เคนเคธ्เคคเค•्เคทेเคช เค•े เคฌाเคฆ เคถैเคฒेเคท เค•ा เคจाเคฎ เคธाเคฎเคจे เค†เคฏा। เคตिเคชเค•्เคท เค•े เคจेเคคा เคจे เค•เคฅिเคค เคคौเคฐ เคชเคฐ 2002 เค•े เค—ुเคœเคฐाเคค เคฆंเค—ों เคฎें เคฎोเคฆी เคธเคฐเค•ाเคฐ เคชเคฐ เค†เคฐोเคช เคฒเค—ाเคจे เค•ी เคตเคœเคน เคธे เคเค• เค…เคจ्เคฏ เค‰เคฎ्เคฎीเคฆเคตाเคฐ เคชूเคฐ्เคต เคชुเคฒिเคธ เค…เคงिเค•ाเคฐी เค†เคฐ.เคฌी. เคถ्เคฐीเค•ुเคฎाเคฐ เค•ा เคจाเคฎ เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा। เค—ांเคงी เคจे เค‡เคธ เคชूเคฐ्เคต เคชुเคฒिเคธ เค…เคงिเค•ाเคฐी เค•ा เคธ्เคฅाเคจ เคฒिเคฏा।

เค…เคชเคจे เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เคฐूเคช เคฎें เคชเคนเคšाเคจे เคœाเคจे เคตाเคฒे เคถैเคฒेเคท เคตेเคคเคจ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคเค• เคฐूเคชเคฏा เคฒेंเค—े เค”เคฐ เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏी เค†เคตाเคธ เค”เคฐ เคตाเคนเคจ เคœैเคธी เค•िเคธी เคญी เคธुเคตिเคงा เค•ा เค‰เคชเคญोเค— เคจเคนीं เค•เคฐेंเค—े। เคชांเคš เคธाเคฒ เคชเคนเคฒे เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจी เคธเคซเคฒ 23 เคธाเคฒ เคชुเคฐाเคจी เคช्เคฒाเคธ्เคŸिเค• เคซैเค•्เคŸ्เคฐी เค•ो เคฌेเคš เคฆिเคฏा เคœिเคธเคธे เคตे เค…เคชเคจी เคฌाเค•ी เค•ी เคœिंเคฆเค—ी เคธเคฎाเคœเคธेเคตा เคฎें เคฌिเคคा เคธเค•ें। เคœो เค•ुเคฒ เคฐूเคชเคฏा เคฎिเคฒा เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฌैैंเค• เคฎें เคธ्เคฅाเคˆ เคœเคฎा เค•เคฐเคตा เคฆिเคฏा เค”เคฐ เค…เคฌ เค‰เคธเค•े เคฌ्เคฏाเคœ เคธे เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•ा เค—ुเคœाเคฐा เคนोเคคा เคนै। เคตे เค•เคนเคคे เคนैं -"เคฎैं เคธเคฎเคเคคा เคนूं เคฎुเคे เคœिंเคฆเค—ी เคฎें เคธเคฌ เค•ुเค› เคฎिเคฒा, เค…เคš्เค›ी เคถिเค•्เคทा, เคเค• เคธเคซเคฒ เค•รฒเคฐिเคฏเคฐ เค”เคฐ เคเค• เค…เคš्เค›ा เคชเคฐिเคตाเคฐ। เค…เคฌ เคตเคน เคธเคฎเคฏ เค† เค—เคฏा เคนै เคœเคฌ เคฎैं เคธเคฎाเคœ เค•ो เค•ुเค› เคตाเคชเคธ เคฆे เคธเค•ूं।"

เค‡เคธ 61 เคตเคฐ्เคทीเคฏ เคชूเคฐ्เคต เค†เคˆเค†เคˆเคŸी เค›ाเคค्เคฐ เค•ो เค…เคš्เค›े เคถाเคธเคจ เค”เคฐ เคœเคจ เคœीเคตเคจ เคฎें เค‰เคค्เคคเคฐเคฆाเคฏिเคค्เคต เค•े เคฒिเค เคธूเคšเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ाเคจूเคจ เค•ा เคช्เคฐเคญाเคตी เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เคธाเคฒ เคจाเค—เคฐिเค• เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐเคคा เค•ा เคจाเคจी เคชाเคฒเค–ीเคตाเคฒा เค…เคตाเคฐ्เคก เคฆिเคฏा เค—เคฏा। เคธूเคšเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ाเคจूเคจ เค•े เคคเคนเคค เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฒेเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค…เคฌ เคธ्เคฅाเคชिเคค เคนोเคคे เคนुเค เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เคฏा เคฎुเค–्เคฏเคฎंเคค्เคฐी เคฐाเคนเคค เค•ोเคท เค•ी เคตिเคธंเค—เคคिเคฏों เค•ो เค‰เคœाเค—เคฐ เค•เคฐเคจे เค•ा เคฎाเคฎเคฒा เคนो เคฏा เคฎเคนाเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•े เคชूเคฐ्เคต เคตเคจ เคฎंเคค्เคฐी เค•े เค…เคชเคจी เคธเคœा เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค—ैเคฐ เค•ाเคจूเคจी เคฐूเคช เคธे เคœे เคœे เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคฎें เคฐเคนเคจे เค•े เคฎाเคฎเคฒा, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฒเคฎ्เคฌी เคฒเคก़ाเคˆ เคฒเคก़ी।

เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เค•ी เค…เคชเคจी เคจเคˆ เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เค—ांเคงी เคจे เคถเคชเคฅ เคฒी เคนै เค•ि เคฏा เคคो เคตे เคคीเคจ เคฎเคนीเคจे เคฎें เคธाเคฐी เค…เคชीเคฒों เค•ो เคจिเคชเคŸा เคฆेंเค—े เคฏा เค…เคชเคจे เคตाเคฆे เค•ो เคชूเคฐा เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคจे เคชเคฐ เคชเคฆ เค›ोเคก़ เคฆेंเค—े। เค‰เคจเค•ा เคชเคนเคฒा เค”เคฐ เคธเคฌเคธे เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธीเค†เคˆเคธी เคฎें เคฌเค•ाเคฏा เคถिเค•ाเคฏเคคों เค”เคฐ เค…เคชीเคฒों เค•ी เคธंเค–्เคฏा เค•ो เค•เคฎ เค•เคฐเคจा เคนै। เค•เคˆ เคฌाเคฐ เค…เคชीเคฒें เคคीเคจ เคฏा เค›เคน เคฎเคนीเคจे เคฌाเคฆ เคธुเคจเคตाเคˆ เค•े เคฒिเค เค†เคคी เคนैं เค”เคฐ เคคเคฌ เคคเค• เค•ाเคซी เคฆेเคฐ เคนो เคšुเค•ी เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฐ्เคฅी เค•ा เคธूเคšเคจा เคšाเคนเคจे เค•ा เค”เคšिเคค्เคฏ เคนी เคฌाเค•ी เคจเคนीं เคฐเคน เคœाเคคा। เค—ांเคงी เคฏเคน เคธुเคจिเคถ्เคšिเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เค•ि เค•ोเคˆ เคญी เค…เคชीเคฒ เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคคीเคจ เคฎเคนीเคจे เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคจा เคฐเคนे। เค‡เคธ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธे เคตे เค•ोเคˆ เคธเคฎเคौเคคा เคจเคนीं เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे। เค—ांเคงी เค•ा เคฆृเคข़ เคตिเคถ्เคตाเคธ เคนै เค•ि เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคŽเคธे เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เคธเคฌूเคค เคนैं เคœो เคธाเคฌिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เคเค• เค†เคฏोเค— เค•े เคฒिเค เคนเคฐ เคธाเคฒ 4000 เค…เคชीเคฒें เคจिเคชเคŸाเคจा เคฌेเคนเคฆ เค†เคธाเคจ เค•ाเคฎ เคนै। เค‰เคจเค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•เคนเคคा เคนै เค•ि เคเค• เค•เคฎीเคถเคจ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค”เคธเคคเคจ 450 เคธे 900 เคฎाเคฎเคฒे เคจिเคชเคŸाเค เค—เค เคนैं। เคฎुเคฎ्เคฌเคˆ เค‰เคš्เคš เคจ्เคฏाเคฏाเคฒเคฏ เค•ा เคเค• เคœเคœ เคนเคฐ เคธाเคฒ เค”เคธเคคเคจ 2500 เคฎाเคฎเคฒों เค•ा เคจिเคชเคŸाเคฐा เค•เคฐเคคा เคนै। เคฏเคนां เค•िเคธी เคฎाเคฎเคฒे เค•ो เคจिเคชเคŸाเคจे เค•े เคฒिเค เคธंเคตिเคงाเคจ เค•े เคฌीเคธ เคธे เคญी เคœ्เคฏाเคฆा เค•ाเคจूเคจों เค•ो เคฆेเค–เคจा เคนोเคคा เคนै เคœเคฌเค•ि เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เค•ो เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคธूเคšเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ाเคจूเคจ เคนी เคฆेเค–เคจा เคนोเคคा เคนै। เคธूเคšเคจा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ी เค•्เคฐांเคคि เค”เคฐ เคธाเคฅ เคนी เคธाเคฅ เคธूเคšเคจा เคœाเคจเคจे เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เค–ाเคธा เคฐूเคšिเค•เคฐ เคนै।


News source : http://www.patrika.com/article.aspx?id=5460
-----------------------------------------

เคธूเคšเคจा เคฆेเคจे เคธे เค‡ंเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคถिเค•्เคทเคฃ เคธंเคธ्เคฅाเคจ

เคธूเคšเคจा เคฆेเคจे เคธे เค‡ंเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคถिเค•्เคทเคฃ เคธंเคธ्เคฅाเคจ ( Education organizations not denied to give information under RTI Act)

เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी, เคช्เคฐेเคŸ्เคฐ : เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— (เคธीเค†เค‡เคธी) เคจे เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฆी เคนै เค•ि เคถिเค•्เคทเคฃ เคธंเคธ्เคฅाเคจ เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เค—ोเคชเคจीเคฏเคคा เค•ा เคนเคตाเคฒा เคฆेเค•เคฐ เคธूเคšเคจा เค…เคงिเค•ाเคฐ (เค†เคฐเคŸीเค†เค‡) เค…เคงिเคจिเคฏเคฎ เค•े เคคเคนเคค เคฎांเค—ी เค—เคˆ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคจे เคธे เค‡ंเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे। เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เคเค• เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เค…เคชเคจे เค†เคฆेเคถ เคฎें เค•เคนा, เคถिเค•्เคทเคฃ เคธंเคธ्เคฅाเคจ เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เค—ोเคชเคจीเคฏเคคा เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคงाเคฐा 8 (1)(เคกी) เค•े เคคเคนเคค เค›ूเคŸ เค•ा เคฆाเคตा เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे। เค†เคฐเคŸीเค†เค‡ เคเค•्เคŸ เค•ी เค‡เคธ เคงाเคฐा เค•े เคคเคนเคค เค›ूเคŸ เค•े เคฒिเค เค•िเคธी เคธंเคธ्เคฅाเคจ เค•ा เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เคฏा เคต्เคฏाเคชाเคฐिเค• เคธंเคธ्เคฅा เคนोเคจा เคœเคฐूเคฐी เคนै। เคฏเคน เคฎाเคฎเคฒा เคฆिเคฒ्เคฒी เค•े เค—ुเคฐु เค—ोเคตिंเคฆ เคธिंเคน เค‡ंเคฆ्เคฐเคช्เคฐเคธ्เคฅ เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคธे เคœुเคก़ा เคนै। เคเค• เค†เคฐเคŸीเค†เค‡ เค†เคตेเคฆเค• เคจे เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคธे เคธंเคฌเคฆ्เคง เค—ुเคฐु เคคेเค— เคฌเคนाเคฆुเคฐ เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคŸ เค‘เคซ เคŸेเค•्เคจोเคฒॉเคœी เค•ो เค‰เคธเค•े เคฎौเคœूเคฆा เคชाเค ्เคฏเค•्เคฐเคฎों เค•े เคฒिเค เคซिเคฐ เคธे เคตैเคงเคคा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เคธंเคฌंเคงी เคฌ्เคฏोเคฐा เคฎांเค—ा เคฅा। เค†เคตेเคฆเค• เคจे เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏ เคธे เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคŸ เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคจाเคชเคค्เคคि เคช्เคฐเคฎाเคฃเคชเคค्เคฐ เคต เค…เคธ्เคฅाเคฏी เคธंเคฌเคฆ्เคงเคคा เค•े เคฒिเค เค•िเค เค—เค เค†เคตेเคฆเคจ เค”เคฐ เค˜ोเคทเคฃाเคชเคค्เคฐ เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœ เคญी เคฆिเค–ाเค เคœाเคจे เค•ी เคฎांเค— เค•ी เคฅी। เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคŸ เคจे เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เค—ोเคชเคจीเคฏเคคा เค”เคฐ เคจिเคœी เคธूเคšเคจा เค•ा เคนเคตाเคฒा เคฆेเคคे เคนुเค เคฏเคน เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคจे เคชเคฐ เค†เคชเคค्เคคि เคœเคคाเคˆ เคฅी। เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคŸ เคจे เคฆเคฒीเคฒ เคฆी เคฅी เค•ि เคธंเคฌंเคงिเคค เคฆเคธ्เคคाเคตेเคœों เคฎें เคซैเค•เคฒ्เคŸी เค•े เคชैเคจ เคจंเคฌเคฐ เคต เคจिเคœी เคฌ्เคฏोเคฐा เค”เคฐ เคธंเคธ्เคฅाเคจ เค•े เคฌैंเค• เคธ्เคŸेเคŸเคฎेंเคŸ्เคธ เคต เค…เคจ्เคฏ เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เคธूเคšเคจाเคं เคถाเคฎिเคฒ เคนैं, เคฒिเคนाเคœा เค‰เคจ्เคนें เค‰เคœाเค—เคฐ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा।

News Source : http://in.jagran.yahoo.com/epaper/article/index.php?page=article&choice=print_article&location=10&category=&articleid=111706568371988496
-------------------------------------------------

‘เคฐाเคœा เคชเคฐ เคฒเค—े เค†เคฐोเคชों เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐें’

‘เคฐाเคœा เคชเคฐ เคฒเค—े เค†เคฐोเคชों เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐें’ (Make public allegations/chargesheets made against A Raja)

เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— (เคธीเค†เคˆเคธी) เคจे เคชूเคฐ्เคต เคฆूเคฐเคธंเคšाเคฐ เคฎंเคค्เคฐी เค เคฐाเคœा เคชเคฐ เคฒเค—ाเค เค—เค เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•े เค†เคฐोเคชों เค•ो เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค•เคฐเคจे เค•े เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ (เคชीเคเคฎเค“) เค•ो เคฆिเค เคนैं। เคธीเค†เคˆเคธी เคจे เค‡เคธเค•े เคธाเคฅ เคนी เคตिเคญिเคจ्เคจ เค…เคงिเค•ाเคฐिเคฏों เค•ी เค“เคฐ เคธे เค‰เคจเค•े (เคฐाเคœा เค•े) เคฌाเคฐे เคฎें เคต्เคฏเค•्เคค เค•िเค เค—เค เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคจे เค•ो เค•เคนा เคนै।


เคเค• เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค†เคตेเคฆเค• เค•ी เคฏाเคšिเค•ा เคชเคฐ เคฏเคน เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคธ เค†เคตेเคฆเค• เคจे เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•े เค—ंเคญीเคฐ เค†เคฐोเคชों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคฐाเคœा เค•ो เค•ैเคฌिเคจेเคŸ เคฎें เคฐเค–เคจे เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคชूเค›ा เคฅा। เคชीเคเคฎเค“ เคจे เค‡เคธ เคฌाเคฐे เคฎें เค•ोเคˆ เคธूเคšเคจा เคฆेเคจे เคธे เคฏเคน เค•เคนเคคे เคนुเค เค‡เคจเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा เค•ि เค‰เคธเค•े เคชाเคธ เคเคธा เค•ोเคˆ เคฐिเค•ॉเคฐ्เคก เคจเคนीं เคนै। เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เคชीเคเคฎเค“ เคธे เคฐाเคœा เคชเคฐ เคฒเค—े เค†เคฐोเคชों เคธंเคฌंเคงी เคฐिเค•ॉเคฐ्เคก เค•ी เคช्เคฐเคฎाเคฃिเคค เคช्เคฐเคคि 10 เคœुเคฒाเคˆ เคธे เคชเคนเคฒे เค†เคตेเคฆเค• เค•ो เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเคจे เค•ो เค•เคนा เคนै। เคฐाเคœा เค•ो เคฌเคคौเคฐ เคฆूเคฐเคธंเคšाเคฐ เคฎंเคค्เคฐी เค…เคชเคจे เค•ाเคฐ्เคฏเค•ाเคฒ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคŸूเคœी เคธ्เคชेเค•्เคŸ्เคฐเคฎ เค†เคตंเคŸเคจ เคฎें เค•เคฅिเคค เคคौเคฐ เคชเคฐ เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ เค•े เค†เคฐोเคช เคฎें เคธीเคฌीเค†เคˆ เคจे เค—िเคฐเคซ्เคคाเคฐ เค•िเคฏा เคนै।

News source : http://www.amarujala.com/national/Kings%20charges%20to%20the%20public-12387.html
--------------------------------------------

เคธीเคฌीเค†เคˆ เคชเคฐ เคฌिเคซเคฐा เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค—

เคธीเคฌीเค†เคˆ เคชเคฐ เคฌिเคซเคฐा เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— (RTI Commission objected for CBI out of RTI act)

เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฌाเคนเคฐ เค•िเค เคœाเคจे เคชเคฐ เคฎुเค–्เคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคถुเค•्เคฐเคตाเคฐ เค•ो เค•ेंเคฆ्เคฐ เคชเคฐ เคฌिเคซเคฐ เคชเคก़ा। เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เค•เคนा เค•ि เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•ी เคธीเคฎा เคธेे เคฌाเคนเคฐ เค•เคฐเคจा เค‡เคธ เค•ाเคจूเคจ เค•ी เคฎंเคถा เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคจเคนीं เคนै।




เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เค•ी เค†เคชเคค्เคคि เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–เคจे เค•े เคจोเคŸिเคซिเค•ेเคถเคจ เคœाเคฐी เค•เคฐเคจे เค•े เคฒเค—เคญเค— เคคीเคจ เคนเคซ्เคคे เคฌाเคฆ เค†เคˆ เคนै। เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เค—ांเคงी เคจे เค•เคนा เค•ि เค•ेंเคฆ्เคฐ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ो เค‡ंเคŸेเคฒीเคœेंเคธ เค”เคฐ เคธुเคฐเค•्เคทा เคเคœेंเคธी เค•ो เคธूเคšเคจा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–เคจे เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคนै เคฒेเค•िเคจ เคธीเคฌीเค†เคˆ เคจ เคคो เค‡ंเคŸेเคฒीเคœेंเคธ เคเคœेंเคธी เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เคธुเคฐเค•्เคทा เคเคœेंเคธी। เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคธिเคฐ्เคซ เคœांเคš เคเคœेंเคธी เคฌเคคाเคคे เคนुเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคคเคฒ्เค– เคถเคฌ्เคฆों เคฎें เค•เคนा เค•ि เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคœांเคš เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เค…เคจ्เคฏ เคธंเค—เค เคจ เคœैเคธे เคชुเคฒिเคธ เค•ो เคญी เค•्เคฏा เคธเคฐเค•ाเคฐ เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•ाเคจूเคจ เค•ी เคงाเคฐा เฅจเฅช(เฅจ) เค•े เคญीเคคเคฐ เคฐเค–ेเค—ी?



เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–เคจे เค•ा เคคเคฐ्เค• เคฆेเคคे เคนुเค เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ เคฎें เคฐाเคœ्เคฏเคฎंเคค्เคฐी เคตी เคจाเคฐाเคฏเคฃ เคธाเคฎी เคจे เค•เคนा เคฅा เค•ि เคธीเคฌीเค†เคˆ เคฆेเคถ เค•ी เคธुเคฐเค•्เคทा เคธंเคฌंเคงी เค•เคˆ เค•ेเคธों เค•ी เคœांเคš เค•เคฐเคคी เคนै। เคฆेเคถ เค•े เคชเคนเคฒे เคฎुเค–्เคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคตเคœाเคนเคค เคนเคฌीเคฌुเคฒ्เคฒाเคน เคจे เคญी เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•े เค‡เคธ เคซैเคธเคฒे เคชเคฐ เค†เคชเคค्เคคि เคœเคคाเคคे เคนुเค เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เค•ो เคชเคค्เคฐ เคฒिเค–เค•เคฐ เค‡เคธे เคตाเคชเคธ เคฒेเคจे เค•ी เคฎांเค— เค•ी เคฅी। เค—ौเคฐเคคเคฒเคฌ เคนै เค•ि เฅฏ เคœूเคจ เค•ो เคจोเคŸिเคซिเค•ेเคถเคจ เคœाเคฐी เค•เคฐ เคธीเคฌीเค†เคˆ เคธเคนिเคค เคจेเคถเคจเคฒ เค‡ंเคตेเคธ्เคŸिเค—ेเคŸिเคต เคเคœेंเคธी (เคเคจเค†เคˆเค) เค”เคฐ เคจेเคถเคจเคฒ เค‡ंเคŸेเคฒीเคœेंเคธ เค—्เคฐिเคก (เคจेเคŸเค—्เคฐिเคก) เค•ो เคญी เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฌाเคนเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค•เคˆ เคธाเคฎाเคœिเค• เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคाเค“ं เคจे เคฎเคฆ्เคฐाเคธ เค”เคฐ เคฆिเคฒ्เคฒी เคนाเคˆเค•ोเคฐ्เคŸ เคฎें เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•े เค‡เคธ เคซैเคธเคฒे เค•े เค–िเคฒाเคซ เคฏाเคšिเค•ा เคญी เคฆाเคฏเคฐ เค•ी เคนै।



เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เค—ाเคœिเคฏाเคฌाเคฆ เคธिเคตिเคฒ เค•ोเคฐ्เคŸ เคฎें เคชीเคเคซ เค˜ोเคŸाเคฒे เค•े เค†เคฐोเคชी เคœเคธ्เคŸिเคธ เค†เคฐเคเคจ เคถเคฐ्เคฎा เค•ी เคฏाเคšिเค•ा เคชเคฐ เคธुเคจเคตाเคˆ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเคฏा เค•ि เคœเคธ्เคŸिเคธ เคถเคฐ्เคฎा เคจे เคœांเคš เคธे เคธंเคฌंเคงिเคค เคœो เค•ाเค—เคœाเคค เคฎांเค—े เคฅे, เคธीเคฌीเค†เคˆ เฅจ5 เคœुเคฒाเคˆ เคคเค• เคธเคญी เค•ाเค—เคœाเคค เค‰เคจ्เคนें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเค। เคธीเคฌीเค†เคˆ เคจे เคฏเคน เค•เคนเคคे เคนुเค เค•ाเค—เคœाเคค เคฆेเคจे เคธे เคฎเคจा เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा เค•ि เคœเคธ्เคŸिเคธ เคถเคฐ्เคฎा เค‡เคธ เค•ेเคธ เคฎें เค–ुเคฆ เค†เคฐोเคชी เคนैं เค”เคฐ เค•ेเคธ เค…เคญी เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै। เคถुเค•्เคฐเคตाเคฐ เค•ो เคธुเคจเคตाเคˆ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคธीเคฌीเค†เคˆ เคจे เคคเคฐ्เค• เคฆिเคฏा เค•ि เคตเคน เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฌाเคนเคฐ เคนो เคšुเค•ी เคนै เค‡เคธเคฒिเค เค…เคฌ เคตเคน เค•ोเคˆ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคจเคนीं เคฆेเค—ी।
Source : http://www.webkhabar.com/news.php?show=6065
-----------------------------------------------

เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–เคจा เค—เคฒเคค

เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–เคจा เค—เคฒเคค ( CBI out of RTI Act - Its Wrong)


เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— (เคธीเค†เคˆเคธी)เคจे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคธूเคšเคจा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ (เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ) เคเค•्เคŸ เค•े เคฆाเคฏเคฐे เคธे เคฌाเคนเคฐ เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค•ेंเคฆ्เคฐ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ो เค†เคก़े เคนाเคฅ เคฒिเคฏा เคนै। เคธीเค†เคˆเคธी เคจे เค•เคนा เคนै เค•ि เคตเคน เคเคธा เค•เคฐเค•े เคธंเคธเคฆ เค•ी เค“เคฐ เคธे เคฌเคจाเค เค—เค เคจिเคฏเคฎ เค•ी เค…เคจเคฆेเค–ी เค•เคฐ เคฐเคนे เคนै।




เคชीเคเคซ เค˜ोเคŸाเคฒा เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เค†เคฐोเคชी เคœเคœ (เคฐिเคŸाเคฏเคฐ्เคก) เค†เคฐเคเคจ เคฎिเคถ्เคฐा เค•ी เค“เคฐ เคธे เคฆाเคฏเคฐ เคฏाเคšिเค•ा เคชเคฐ เคธुเคจเคตाเคˆ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค†เคฏोเค— เคจे เค•เคนा เค•ि เคฏเคน เค›ूเคŸ เคชाเคฐเคฆเคฐ्เคถिเคคा เค•ाเคจूเคจ เค•े เคชเคค्เคฐ เค…เคฅเคตा เคญाเคตเคจा เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคจเคนीं เคนै। เคœเคธ्เคŸिเคธ เคฎिเคถ्เคฐा เคจे เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค†เคตेเคฆเคจ เค•े เคœเคฐिเคฏे เค…เคชเคจे เคฎाเคฎเคฒे เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคธीเคฌीเค†เคˆ เคธे เคฎांเค—ी เคฅी। เคœांเคš เคเคœेंเคธी เคจे เคฏเคน เค•เคนเคคे เคนुเค เคธंเคฌंเคงिเคค เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคจे เคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค•ि เคธเคฐเค•ाเคฐ เคจे 9 เคœूเคจ เคธे เคช्เคฐเคญाเคตी เคชाเคฐเคฆเคฐ्เคถिเคคा เค•ाเคจूเคจ เค•े เคคเคนเคค เค‰เคธे เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค–ुเคฒाเคธे เคธे เค›ूเคŸ เคชाเคจे เคตाเคฒे เคธंเค—เค เคจों เค•ी เคธूเคšी เคฎें เคฐเค–ा เคนै।


เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เค•เคนा เค•ि เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ी เค“เคฐ เคธे เคญ्เคฐเคท्เคŸाเคšाเคฐ, เค†เคฐ्เคฅिเค• เค…เคชเคฐाเคง เค”เคฐ เค†เคคंเค•เคตाเคฆ เค•ो เค›ोเคก़ เค…เคจ्เคฏ เคธंเค—เค िเคค เค”เคฐ เค—ंเคญीเคฐ เค•िเคธ्เคฎ เค•े เค…เคชเคฐाเคงों เค•ी เคœांเคš เค•ी เคœाเคคी เคนै। เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคฎाเคจเคคा เคนै เค•ि เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•ो เคฆी เค—เคˆ เค›ूเคŸ เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เคเค•्เคŸ เค•े เคธेเค•्เคถเคจ 24 เค•ी เคญाเคตเคจा เค•े เค…เคจुเคฐूเคช เคจเคนीं เคนै। เคฏเคน เคฆेเคถ เค•े เคจाเค—เคฐिเค•ों เค•ो เคฆिเค เค—เค เคฎौเคฒिเค• เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒंเค˜เคจ เคนै। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เค•ि เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เคเค•्เคŸ เค•े เคธेเค•्เคถเคจ 24(2) เค•े เคคเคนเคค เคฆी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคฐिเคฏाเคฏเคค เค•े เคนिเคธाเคฌ เคธे เคธीเคฌीเค†เคˆ เค•े เค•ाเคฎ เค•ो เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคจเคนीं เคฎाเคจा เคœा เคธเค•เคคा।

News Source - http://sandhyajyotidarpan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=157:2011-07-02-06-19-47&catid=48:featured&Itemid=99
-------------------------------

เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคคเคฎाเคฎ เค•เค िเคจाเค‡เคฏों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคชाเคฐเคฆเคฐ्เคถिเคคा เค•ो เคฌเฅाเคตा เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏाเคธเคฐเคค เคนै

เคฆिเคฒ्‍เคฒी เค•ा เคฌाเคฌूः เค‰เค ो, เคœाเค—ो, เค•ाเคฎ เค•เคฐो

เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคคเคฎाเคฎ เค•เค िเคจाเค‡เคฏों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคชाเคฐเคฆเคฐ्เคถिเคคा เค•ो เคฌเฅाเคตा เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏाเคธเคฐเคค เคนै. เคœเคจ เคถिเฅ˜ाเคฏเคคों เค•े เคจिเคฐाเค•เคฐเคฃ เคฎें เคนो เคฐเคนी เคฆेเคฐी เคธे เคšिंเคคिเคค เค†เคฏोเค— เคจे เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ो เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเคฏा เคนै เค•ि เคตเคน เคœเคจ เคถिเฅ˜ाเคฏเคคों เค•े เคจिเคฐाเค•เคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เคเค• เคธเคฎเคฏ เคธीเคฎा เคคเคฏ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค—ाเค‡เคก เคฒाเค‡เคจ เคœाเคฐी เค•เคฐे. เคธंเคฏोเค— เคธे เค‡เคจ เคฌाเคคों เค•ा เคธंเคฌंเคง เคจ्เคฏाเคฏเคชाเคฒिเค•ा เค•ी เค‰เคจ เค†เคชเคค्เคคिเคฏों เคธे เคจเคนीं เคนै, เคœिเคจเค•ी เคตเคœเคน เคธे เคฎเคจเคฎोเคนเคจ เคธिंเคน เคธूเคšเคจा เฅ˜ाเคจूเคจ เคฎें เคธंเคถोเคงเคจ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं. เคฏเคน เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เคœाเคฐी เค•िเค เคนैं. เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฐ्เคคा เค‡เคธ เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เค•ो เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฎाเคจ เคฐเคนे เคนैं, เค•्เคฏोंเค•ि เคธเคฐเค•ाเคฐ เคเค• เคธเคฎเคฏ เคธीเคฎा เค•े เคคเคนเคค เคœเคตाเคฌ เคฆेเคจे เคฎें เค…เคธเคซเคฒ เคฐเคนी เคนै. เคธूเคค्เคฐों เค•े เคฎुเคคाเคฌिเฅ˜, เค•ुเค› เคฐाเคœ्เคฏों เคฎें เค—ाเค‡เคก เคฒाเค‡เคจ เคฌเคจाเคˆ เคคो เค—เคˆ เคนै, เคฒेเค•िเคจ เค•เคญी เค‰เคธเค•ा เค…เคจुเคชाเคฒเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा. เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เค•े เคชाเคธ เคœो เคฎाเคฎเคฒा เค†เคฏा เคฅा, เค‰เคธเคฎें เค‰เคจ्เคนें เคชเคคा เคšเคฒा เค•ि เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เคธुเคงाเคฐ เค”เคฐ เคœเคจ เคถिเฅ˜ाเคฏเคค เคตिเคญाเค— เคจे เคœเคตाเคฌ เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• เฅ™ाเคธ เคธเคฎเคฏ เคธीเคฎा เคคเคฏ เคคो เค•ी เคฅी, เคฒेเค•िเคจ เค‰เค•्เคค เคฒोเค• เคช्เคฐाเคงिเค•เคฐเคฃ เคจे เคถाเคฏเคฆ เคนी เค•เคญी เค‰เคธ เค—ाเค‡เคก เคฒाเค‡เคจ เคชเคฐ เค…เคฎเคฒ เค•िเคฏा เคนो. เค—ांเคงी เค•े เค‡เคธ เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคธे เค‰เคจ เคฌाเคฌुเค“ं เค•ो เคช्เคฐเคถाเคธเคจिเค• เค•ाเคฐ्เคฐเคตाเคˆ เค•ा เคธाเคฎเคจा เค•เคฐเคจा เคชเฅœ เคธเค•เคคा เคนै, เคœो เค—ाเค‡เคก เคฒाเค‡เคจ เค•ा เคชाเคฒเคจ เคจเคนीं เค•เคฐเคคे

News Source : http://www.chauthiduniya.com/2010/06/delhi-ka-babu-utho-jago-kam-karon.html

---------------------------------

เคเค• เคนी เค…เคฐ्เคœी เคฎें เคœ्เคฏाเคฆा เคฎुเคฆ्เคฆे เคชเคฐ เคฎांเค— เคธเค•เคคे เคนैं เคธूเคšเคจा : เคธीเค†เคˆเคธी

เคเค• เคนी เค…เคฐ्เคœी เคฎें เคœ्เคฏाเคฆा เคฎुเคฆ्เคฆे เคชเคฐ เคฎांเค— เคธเค•เคคे เคนैं เคธूเคšเคจा : เคธीเค†เคˆเคธी ( Power of  RTI -Right To Information Act - CIC)

เคจเคˆ เคฆिเคฒ्เคฒी. เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏोเค— เคจे เค•เคนा เคนै เค•ि เคธूเคšเคจा เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•े เคคเคนเคค เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฎांเค—เคจे เคตाเคฒे เคฒोเค— เคเค• เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคฎुเคฆ्เคฆों เคชเคฐ เคธूเคšเคจा เคฎांเค— เคธเค•เคคे เคนैं। เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เค…เคชเคจे เคชूเคฐ्เคต เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เค•े เคซैเคธเคฒे เค•ो เคชเคฒเคŸเคคे เคนुเค เค†เคฆेเคถ เคฆिเคฏा เค•ि เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เค†เคตेเคฆเคจ เค•ो เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคฎुเคฆ्เคฆे เคชเคฐ เคธीเคฎिเคค เคฐเค–เคจा เคœเคฐूเคฐी เคจเคนीं เคนै। เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เคกी เค•े เคญौเคฎिเค• เค•ी เคฏाเคšिเค•ा เคชเคฐ เคธुเคจเคตाเคˆ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฏเคน เคซैเคธเคฒा เคฆिเคฏा।




เคญौเคฎिเค• เคจे เค†เคˆเคกीเคฌीเค†เคˆ เคฌैंเค• เคธे เคเค• เคนी เค†เคตेเคฆเคจ เคฎें เค•เคˆ เคตिเคทเคฏों เคชเคฐ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฎांเค—ी เคฅी, เคฒेเค•िเคจ เคฌैंเค• เคจे เคฏเคน เค•เคนเค•เคฐ เค†เคตेเคฆเคจ เค–ाเคฐिเคœ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เค•ि เค†เคตेเคฆเค• เคฆ्เคตाเคฐा เคฎांเค—ी เค—เคˆ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคเค• เคนी เคตिเคทเคฏ เคชเคฐ เคธीเคฎिเคค เคจเคนीं เคนै। เคฌैंเค• เคจे 19 เคฎुเคฆ्เคฆों เคชเคฐ เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฎांเค—เคจे เค•े เคฒिเค เคญौเคฎिเค• เคธे 180 เคฐुเคชเค เคฎांเค—े เคฅे।



เคฌैंเค• เคจे เคชूเคฐ्เคต เคฎुเค–्เคฏ เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคตเคœाเคนเคค เคนเคฌीเคฌुเคฒ्เคฒाเคน เค”เคฐ เคชूเคฐ्เคต เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคเคเคจ เคคिเคตाเคฐी เค•े เคซैเคธเคฒे เค•ा เคนเคตाเคฒा เคญी เคฆिเคฏा เคœिเคธเคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคฅा เค•ि เค†เคฐเคŸीเค†เคˆ เคเค•्เคŸ เค•े เคฎुเคคाเคฌिเค• เค†เคตेเคฆเคจ เคฎें เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฏा เคเค• เคนी เคฎुเคฆ्เคฆे เคธे เคœुเคก़ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฎांเค—ी เคœा เคธเค•เคคी เคนै। เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคถैเคฒेเคท เค—ांเคงी เคจे เค•เคนा เค•ि เคชूเคฐ्เคต เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เคจे เคเคธे เค•ोเคˆ เคฎाเคจเค• เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคจเคนीं เค•िเค เคœिเคจเคธे เคฎांเค—ी เค—เคˆ เคœाเคจเค•ाเคฐिเคฏों เค•ी เคถ्เคฐेเคฃिเคฏों เคฎें เคฌांเคŸा เคœा เคธเค•े



เค—ांเคงी เคจे เค•เคนा เค•ि เคตे เคชूเคฐ्เคต เคธूเคšเคจा เค†เคฏुเค•्เคค เค•े เคซैเคธเคฒे เค•ो เคธเคธเคฎ्เคฎाเคจ เคจเค•ाเคฐเคคे เคนैं। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เคจिเคท्เค•เคฐ्เคท เค•े เคฒिเค เค•ोเคˆ เค•ाเคจूเคจी เค†เคงाเคฐ เคฎुเคนैเคฏा เคจเคนीं เค•เคฐเคตाเคฏा เคนै।
News Source : http://www.bhaskar.com/article/NAT-cic-says-that-a-person-can-ask-information-of-many-issues-on-single-application-2393040.html
-----------------